حساسیت دندان | علت | علائم | درمان

متخصص ارتودنسی

دکتر داودیان

حساسیت دندان( حساسیت دندان | علت | علائم | درمان ) یکی از ناراحتی‌های شایع دهان و دندان است که در تماس با بعضی مواد و در دماهای خاص با ناراحتی و دندان درد همراه است. دندان درد در این حالت تیز و ناگهانی و البته موقتی است. درد از پایانه‌های عصبی دندان شروع می‌شود. خوشبختانه حساسیت دندان به راحتی درمان می‌شود.

علائم 

شایع‌ترین علامت حساسیت دندان جرقه زدن دردی تیز و ناگهانی است که محرک آن جریان هوا یا خوراکی‌های داغ، اسیدی، شیرین یا سرد است. برخی بیماران هنگام مسواک زدن یا کشیدن نخ دندان نیز دچار حساسیت دندان می‌شوند.

برای مطالعه مقاله معرفی بهترین متخصص ارتودنسی کلیک کنید.

دلیل حساس شدن دندان‌ها

مینا در یک دندان سالم از لایه نرم‌تر زیری یعنی عاج محافظت می‌کند. لثه‌ها نیز از ریشه‌ها محافظت می‌کند. حال اگر مینا ساییده شود یا لثه تحلیل برود، پوشش محافظ عاج از بین می‌رود. پوسیدگی دندان، شکستگی یا ترک‌خوردگی دندان، تحلیل رفتن لثه و ساییدگی مینا و ریشه دندان عواملی هستند که عاج را آسیب‌پذیر می‌کند. عاج به عصبی متصل است که باعث بروز درد در دندان حساس می‌شود.

 عاج دارای هزاران توبول یا کانال بسیار ریز است که تا پالپ دندان کشیده می‌شود. زمانی که این توبول‌ها در معرض عوامل معین قرار بگیرند، به گرما، سرما، مواد اسیدی یا چسبناک اجازه می‌دهند تا به عصب‌های داخل دندان برسند و به این ترتیب درد بروز می‌یابد.

برای مشاهده جدیدترین قیمت و هزینه ارتودنسی لطفا کلیک کنید.

علل حساسیت دندان 

عامل‌های متعددی در بروز حساسیت دندانی نقش دارند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسواک زدن نادرست و محکم یا استفاده از مسواک سخت: این عامل‌ها باعث ساییدگی مینای دندان و آسیب‌پذیر شدن عاج یا تحلیل رفتن لثه می‌شود.
• تحلیل لثه: تحلیل رفتن لثه غالباً در افراد مبتلا به بیماری‌های لثه‌ای یا پریودنتال مشاهده می‌شود.
• شکستگی یا ترک خوردن دندان: شکستگی یا ترک با باکتری‌های ناشی از تجمع پلاک پر می‌شود و در نتیجه پالپ دندان ملتهب می‌گردد. دندان در موارد شدیدتر آبسه می‌کند و عفونی می‌شود.
• دندان قروچه و روی هم فشار دادن دندان‌ها: این عادت ساییدگی مینای دندان را در پی دارد.
• استفاده از فراورده‌های سفیدکننده دندان: سفیدکننده‌ها حاوی موادی شیمیایی هستند که لکه‌ها را از بین می‌برد، اما این مواد گاهی به مینای دندان آسیب می‌زند.
• جمع شدن پلاک
• استفاده طولانی‌مدت از دهانشویه
• خوراکی‌های اسیدی: مصرف این مواد باعث ساییدگی مینای دندان می‌شود.
• عمل‌های دندانپزشکی: دندان پس از جرم‌گیری، روت پلنینگ، روکش کردن و دیگر عمل‌های ترمیمی حساس می‌شود. درد معمولاً پس از 4 تا 6 هفته برطرف می‌شود.

• پس از پرکردگی: دندان گاهی پس از پر کردن سوراخ ایجاد شده در اثر پوسیدگی حساس می‌شود. خوشبختانه حساسیت دندانی ناشی از پر کردن دندان به خودی خود ظرف چند هفته بهبود می‌یابد. اما حساسیت مداوم دندان نشان دهنده لزوم عصب‌کشی است.

درمان حساسیت دندان

حساسیت دندان هیچ‌گاه به طور کامل از بین نمی‌رود، فقط شدت علائم کمتر یا بیشتر می‌شود یا حتی به نظر می‌آید که علائم تسکین یافته است. اما در واقع مادامی ‌که دلیل حساس شدن‌ دندان‌ها وجود داشته باشد، حساسیت نیز هر از گاه عود خواهد کرد.

درمان‌های مختلفی برای رفع حساسیت دندان وجود دارد، که هر یک از دندانپزشکان یکی از آن‌ها را بر دیگری ترجیح می‌دهد و معمولاً آن را توصیه می‌کنند. اما ما در کلینیک تخصصی دندانپزشکی سیمادنت معتقدیم که نمی‌توان برای تمام بیماران از یک روش استفاده کرد. متخصصان ما ابتدا دلیل حساسیت دندانی را تشخیص می‌دهند تا بتوانند بهترین روش را برای کاهش درد پیشنهاد دهند. اگر دندانپزشک بدون یافتن دلیل حساسیت دندان و برطرف کردن آن اقدام به درمان کند، حساسیت دیر یا زود عود خواهد کرد.

در ادامه پرکاربردترین روش‌های درمان حساسیت دندان را شرح می‌دهیم.

فلوراید تراپی 

عاج و مینای دندان حساس با زدن ژل یا وارنیش فلوراید تقویت می‌شود و درد و ناراحتی ناشی از حساسیت کاهش می‌یابد.

باندینگ و روکش 

باندینگ، روکش یا اینلی پوسیدگی یا نقص دندانی دامن‌زننده به حساسیت را ترمیم می‌کند.

سیلانت

اگر از بین رفتن پوشش محافظ ریشه‌ها دلیل حساسیت دندان باشد، استفاده از سیلانت یا شیارپوش درمان مناسبی خواهد بود. دندانپزشک ناحیه دردناک را با سیلانت مخصوص می‌پوشاند و با شیارپوشی سطوح از تماس محرک‌ها با دندان حساس جلوگیری می‌کند.

استفاده از محافظ‌‌‌های دهانی

چنانچه حساسیت دندان پی‌آمد دندان قروچه باشد، دندانپزشک از دندان‌ها قالب می‌گیرد. محافظ دهان یا نایت گارد از روی قالب گرفته شده ساخته می‌شود. نایت گارد در برابر فشار و آسیب از دندان‌ها محافظت می‌کند و درد ناشی از حساسیت دندانی را کاهش می‌دهد.

 عصب‌کشی

چنانچه حساسیت دندان علی‌رغم انجام درمان‌های فوق برطرف نشود، به ناچار عصب‌کشی انجام می‌شود. دندانپزشک پالپ نرم داخل دندان را درمی‌آورد تا حساسیت از بین برود.

جراحی پیوند لثه

اگر دندان در اثر تحلیل رفتن لثه و در معرض آسیب بودن ریشه حساس شده باشد، جراحی پیوند لثه با هدف محافظت از ریشه و کاهش حساسیت انجام می‌شود. دندانپزشک گرافت‌های لثه را از بافت‌های بخش‌های مختلف دهان می‌گیرد و سپس آن‌ها را به ناحیه حساس پیوند می‌زند.

درمان‌های خانگی

درمان‌های خانگی ساده‌ی زیر برای کاهش حساسیت دندان پیشنهاد می‌شود:

• استفاده از خمیردندان ضدحساسیت: از دندانپزشک بخواهید خمیردندان مناسب را معرفی کند. برای مسواک زدن دندان‌های حساس حتماً از خمیردندان حاوی فلوراید و نه نوع جرم‌گیر و کنترل‌کننده جرم استفاده کنید. قبل از خواب خمیردندان ضدحساسیت را روی ریشه‌های بدون پوشش بزنید.
  از مسواک نرم استفاده کنید.
• خوراکی‌هایی با خاصیت اسیدی بالا میل نکنید.
• هر روز از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
• اگر عادت به دندان قروچه دارید، از محافظ‌های دهانی یا نایت گارد استفاده کنید.

پیشگیری

رعایت بهداشت دهان و دندان مهم‌ترین نکته در پیشگیری از بروز درد حساسیت دندانی است. سوالات خود درباره بهداشت و سلامت روزانه دهان و دندان و حساسیت دندان را با دندانپزشک معالج خود در میان بگذارید. مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های لثه و ساییدگی دندان‌ها احتمال حساسیت دندان را کاهش می‌دهد. در صورت شدید بودن حساسیت دندان حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.