روکش دندان
فهرست مطالب
- مشاوره و برنامه‌ریزی برای تهیه و نصب روکش دندان در کلینیک تخصصی دندانپزشکی سیمادنت
- مزایای روکش دندان
- انواع روکش دندان
- تفاوت بین انواع روکش‌ها
- روکش‌های دندان چقدر دوام دارند؟
- آماده‌سازی دندان برای روکش چه مراحلی دارد؟
- بهبودی و مراقبت‌های بعد از درمان
- هزینه
مشاوره و برنامه‌ریزی برای تهیه و نصب روکش دندان در کلینیک تخصصی دندانپزشکی سیمادنت
اگر پوسیدگی یا آسیب‌دیدگی دندان به قدری گسترده باشد که استفاده از انواع ونیر، پیوند کامپوزیتی مستقیم یا سایر درمان‌های محافظه‌کارانه جواب ندهند (یا اگر عصب‌کشی کرده باشید) دندانپزشک استفاده از روکش دندان را به شما توصیه خواهد کرد. روکش دندان را، چه جهت ترمیم یک دندان آسیب دیده انجام شود و چه به عنوان جایگزینی با ظاهری طبیعی برای یک ایمپلنت استفاده شود، بسته به ماده مورد استفاده، می‌توان در لابراتوار یا در مطب دندانپزشکی تهیه کرد.
بخشی از جلسه مشاوره روکش دندان شما به گرفتن قالبی از دندان مورد نظرتان اختصاص دارد. این قالب تعیین کننده شکل و اندازه روکش ساخته شده برای دندان شما خواهد بود. اگر نصب روکش دندان، بخشی از یک فرایند بازسازی لبخند باشد، با استفاده از این قالب‌ها مدل‌هایی جهت طراحی طول، اندازه و راستای دندان‌ها ساخته می‌شود، تا بیمار بتواند پیش از شروع درمان لبخندی که در نتیجه بدست خواهد آورد را ببیند.
به علاوه، دندانپزشک فرایند آماده‌سازی دندان و همچنین گزینه‌های شما برای استفاده از ماده بی‌حسی موضعی (برای بی‌حس کردن دندان مورد نظر و اطراف آن) یا دندانپزشکی در خواب را نیز برایتان توضیح می‌دهد. اگر در فرایند درمان نیاز شود که از یک روکش موقت استفاده کنید، دندانپزشک به شما خواهد گفت که این روکش موقت چه مدت باید در جایش باقی بماند و همچنین اقدامات بهداشتی لازم برای اطمینان از عملکرد مناسب آن را برایتان توضیح خواهد داد.
مزایای روکش دندان
عمده‌ترین مزایای نصب روکش دندان عبارتند از:
- زیبایی ظاهری. شما می‌توانید با استفاده از روکش دندان رنگ و شکل دندان‌هایتان را بهبود دهید. سرامیک در مقایسه با مواد پرکننده سفید (کامپوزیت) از ظاهری طبیعی‌تر و مقاومت بیشتری در برابر لکه‌ها برخوردار است.
- محافظت. روکش دندان بهترین محافظ برای دندان‌هایی است که به شدت دچار شکستگی شده‌اند.
- دوام. تحقیقات نشان داده که روکش‌ها بیش از سایر روش‌های ترمیم دندان از جمله انواع پرکننده‌ها و ایمپلنت‌ها دوام دارند. با این وجود، آن‌ها به خوبی دندان‌ها طبیعی نبوده و دندانی که یک بار برای روکش گذاری آماده شده، بعد از آن همیشه به روکش نیاز خواهد داشت و دیگر هیچ راه برگشتی وجود ندارد.
انواع روکش دندان
- سرامیکی: این نوع روکش‌ها برای ترمیم دندان‌های پیشین استفاده می‌شوند، و دلیل استفاده از آن‌ها برای این ناحیه این است که رنگ‌ها آن‌ها شبیه به رنگ طبیعی دندان‌ها است. روکش از ماده‌ای با پایه سرامیک ساخته می‌شود.
- سرامیک باند شده به فلز: این نوع روکش، از آنجا که به یک ساختار فلزی متصل است، در مقایسه با سرامیک معمولی پیوند محکمتری را با دندان ایجاد می‌کند. همچنین این روکش بسیار بادوام است.
- آلیاژهای طلا: جنس این روکش‌ها، مخلوطی است از طلا، مس و سایر فلزات. این نوع روکش، اتصال محکمی با دندان برقرار کرده، نمی‌شکند و باعث سائیدگی خود دندان نمی‌شود.
- آلیاژهای دارای پایه فلزی: این روکش‌ها از فلزات غیرنجیب ساخته می‌شوند که به شدت نسبت به خوردگی مقاوم بوده و باعث استحکام بسیار زیاد روکش می‌شوند. همچنین این نوع روکش با کمترین نیاز به تراش دندان سالم نصب می‌شود.
تفاوت بین انواع روکش‌ها
مطابق نظر انجمن دندانپزشکی آمریکا، توانایی آب‌بندی روکش‌های تمام سرامیک به نوع مواد پرکننده و کیفیت دندان مورد درمان بستگی دارد، در حالیکه که سه نوع دیگر روکش‌های دندان، قدرت آب‌بندی بسیار خوبی دارند.
دوام روکش‌های ساخته شده از آلیاژهای فلزات و طلا از انواع دیگر روکش‌ها بیشتر است، در حالیکه روکش‌های تمام سرامیک عموماً دوام کمتری داشته و اگر فشار کافی به آن‌ها وارد شود احتمال شکستن‌شان وجود دارد (دندان قروچه در هنگام خواب می‌تواند باعث بروز چنین مشکلی شود). در مقابل، روکش‌های ساخته شده از سرامیک باند شده به فلز دوام بهتری دارند. هر دو نوع روکش دارای پایه سرامیک، مقاومت خوبی در مقابل سایش دارند، البته اگر سطح درگیر دندان‌های مقابل زبر شود، این روکش‌ها می‌توانند وضعیت آن‌ها را بدتر کنند. روکش‌های آلیاژهای فلزی و طلا مقاوم به سایش بوده و در عین حال به دندان‌های مقابل آسیب نمی‌رسانند.
روکش‌ها، گاهی اوقات شل شده یا می‌افتند، البته اگر به درستی از آن‌ها نگهداری شود تا پایان عمر شخص دوام خواهند داشت. بهترین راه نگهداری از روکش‌ها رعایت بهداشت دهان و دندان است. روزی دو بار مسواک زدن و کشیدن نخ دندان همیشه بهترین روش برای حفظ سلامت دندان‌ها است. گذشته از این، مراجعه مرتب به دندانپزشک نیز یکی از عوامل کلیدی برای حفظ سلامت دهان و دندان است که باعث می‌شود نیازی به روکش پیدا نکنید.
روکش‌های دندان چقدر دوام دارند؟
به طور متوسط، روکش‌های دندان بین 5 تا 15 سال دوام دارند. دوام یک روکش به مقدار عوامل ساینده و فرساینده که روکش در معرض آن‌ها قرار می‌گیرد، میزان رعایت اصول بهداشت دهان و دندان و همچنین عادات دهانی شخص بستگی دارد (برای مثال، باید از عاداتی مانند دندان قروچه یا فشردن دندان‌ها به یکدیگر، جویدن یخ، جویدن ناخن‌ها و استفاده از دندان برای باز کردن بسته‌ها اجتناب کنید).
آماده‌سازی دندان برای روکش چه مراحلی دارد؟
معمولاً، به دو بار مراجعه به دندانپزشک نیاز است. نخست، از دندان و استخوان‌های اطراف آن عکس رادیولوژی گرفته می‌شود. اگر دندان پوسیدگی داشته یا احتمال آسیب‌دیدگی یا عفونت مغز آن وجود داشته باشد، ابتدا دندان باید عصب‌کشی شود (مغز دندان بافت نرم درون دندان است که حاوی رگ‌های خونی، اعصاب و بافت همبند می‌باشد).
با ساییدن رو و کناره‌های دندان مورد نظر، جا برای قرار گرفتن روکش فراهم می‌شود. مقدار حجمی که از دندان برداشته می‌شود به نوع روکش بستگی دارد. روکش‌های تمام فلزی نازک بوده و در مقایسه با روکش‌های تمام سرامیک یا روکش‌های سرامیکی باند شده به فلز نیاز کمتری به ساییدن و برداشتن حجم دندان دارند. اگر حجمی زیادی از دندان، به دلیل پوسیدگی یا آسیب‌دیدگی، از بین رفته باشد، با استفاده از یک ماده پرکننده به حجم دندان اضافه می‌شود، البته تا حدی که بتواند روکش را نگه دارد.
بعد از اصلاح شکل دندان، با استفاده از یک خمیر یا ترکیب بتونه مانند قالبی از دندان مورد نظر تهیه می‌شود. از دندان‌های اطراف و ردیف مقابل دندان مورد نظر نیز قالبی تهیه می‌شود. این کار برای اطمینان از این انجام می‌شود که روکش نصب شده تأثیری بر بایت بیمار ندارد.
قالب‌ها به یک لابراتوار دندانپزشکی فرستاده می‌شوند. لابراتوار، روکش‌ها را ساخته و معمولاً ظرف 2 تا 3 هفته آن‌ها را به مطب دندانپزشکی تحویل می‌دهد. در اولین مراجعه، دندانپزشک برای پوشاندن و محافظت از دندان آماده شده در طول مدت ساخته شدن روکش دائمی، یک روکش موقت برای دندانتان می‌سازد.
در مراجعه دوم، روکش دائمی نصب می‌شود. برای این کار نخست، روکش موقت برداشته شده و میزان فیت بودن و رنگ روکش دائمی چک می‌شود. اگر مشکلی وجود نداشت (در صورت نیاز) با استفاده از بی‌حسی موضعی دندان بی‌حس شده و روکش دائمی با استفاده از نوعی سیمان روی دندان چسبانده می‌شود.
در روش‌های جدید، روکش‌ها ظرف یک روز در یک لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شوند. البته اگر در مطب دندانپزشکی تجهیزات کافی وجود داشته باشد، در خود مطب نیز می‌توان روکش‌ها را ساخت. در این روش‌ها نیز، مانند روش‌های سنتی آماده‌سازی دندان، پوسیدگی‌ها برداشته شده و شکل دندان برای قرارگیری روکش بر روی آن اصلاح و تغییر داده می‌شود. از اینجا به بعد، مراحل ساخت روکش با روش‌های قدیمی تفاوت دارد. در این مرحله، با استفاده از یک اسکنر، تصاویری دیجیتالی از دندان و اطراف آن تهیه می‌شود. به وسیله یک نرم‌افزار رایانه‌ای از دندان یک مدل سه‌بعدی ساخته می‌شود. به این روش ساخت روکش، روش طراحی و تولید رایانه‌ای (CAD/CAM) گفته می‌شود. در کمتر از 15 دقیقه، روکش برای نصب روی دندان آماده می‌شود.
بهبودی و مراقبت‌های بعد از درمان
بعد از نصب روکش دائمی، دندانپزشک اطلاعاتی در مورد نگهداری از دندان ترمیم شده در اختیارتان قرار می‌دهد. اما به طور کلی باید، با روزی دو بار مسواک زدن و یک بار کشیدن نخ دندان یا استفاده از پاک‌کننده‌های بین دندانی (برس‌ها و خلال‌هایی با طراحی‌های خاص) بهداشت دهان و دندانتان را به خوبی حفظ کنید. این کار به حذف پلاک‌های ایجاد شده در محل برخورد روکش با لثه، و جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه کمک می‌کند.
از جویدن غذاهای سخت، یخ یا سایر اجسام سخت خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند به روکش دندانتان آسیب بزنند. همچنین باید از جویدن ناخن‌هایتان و دندان قروچه، که به طور قابل توجهی باعث کوتاه شدن عمر روکش دندان می‌شود نیز اجتناب کنید. اگر شب‌ها دچار دندان قروچه یا قفل شدن دندان‌ها به یکدیگر می‌شوید، دندانپزشک به شما توصیه خواهد کرد که برای محافظت از روکش دندان‌هایتان در حال خواب، از یک محافظ شبانه دندان استفاده کنید.
هزینه
قیمت روکش دندان مورد استفاده برای پوشاندن آسیب‌دیدگی یک دندان یا ترمیم یک ایمپلنت دندانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، طوریکه قیمت نصب هر روکش با دیگری متفاوت است. فرایند آماده‌سازی مورد نیاز، تعداد روکش‌های مورد نیاز، ماده مورد استفاده برای ساخت روکش و سایر عوامل باعث می‌شوند قیمت تهیه و نصب روکش برای هر بیمار متفاوت باشد.
مطمئن‌ترین راه برای تخمین هزینه‌های نصب روکش دندان مشاوره با یک دندانپزشک خوشنام است. از انتخاب ارزانترین دندانپزشک و ارزانترین ماده ساخت روکش اجتناب کنید، زیرا انتخاب چنین گزینه‌هایی باعث می‌شود خدماتی با کیفیت پایین‌تر دریافت کرده و وقت بیشتری از شما تلف شود؛ همچنین در دراز مدت ناراحتی‌ها و هزینه‌های بیشتری را متحمل خواهید شد.