انتخاب دهان شویه مناسب | مقایسه انواع دهانشویه

فهرست مطالب دهان شویه

• دهانشویه چیست؟
• محتویات و ویژگی‌های دهانشویه خوب
• انواع دهانشویه
• روش استفاده از دهانشویه
• مزایای اصلی دهانشویه
• عوارض احتمالی استفاده از دهانشویه

استفاده از دهانشویه جزئی از برنامه روزانه رعایت بهداشت دهان و دندان است که سلامت دندان‌ها و لثه‌ها را ارتقاء می‌دهد. چنین دهانشویه‌هایی دهان را پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تمیزتر می‌کند و از آنجایی که مایع است نقاطی را پاکسازی می‌کند که خمیردندان به آن نقاط دسترسی ندارد. با این حال دهانشویه به هیچ وجه جایگزین مسواک زدن محسوب نمی‌شود. بنابراین اگر فکر می‌کنید غرغره کردن دهانشویه میانبری است که شما را از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن معاف می‌کند و دندان‌ها و لثه‌ها را سالم نگه می‌دارد، بهتر است تجدید نظر کنید!

دهانشویه چیست؟

دهانشویه مایعی است که می‌توان دهان را با آن قبل یا بعد از مسواک زدن شستشو داد. دهان شویه معمولاً برای خوش طعم یا خنک کردن دهان مصرف می‌شود. البته دهانشویه فواید بیشتری دارد که از آن جمله می‌توان به خارج کردن ذرات غذای باقیمانده بین دندان‌ها پس از مسواک زدن، پاک کردن پلاک از روی دندان‌ها و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های لثه اشاره کرد.

محتویات و ویژگی‌های دهانشویه خوب

شایان ذکر است که سودمندی بعضی مواد اولیه اشاره شده در فهرست زیر جای سوال دارد و این که آیا تهیه دهانشویه‌ای حاوی این مواد با توجه به وضعیت دندان‌ها و لثه‌های شما مناسب است یا خیر، به نظر تخصصی دندانپزشک و نیازهای خاص شما بستگی دارد.

• الکل (انتخاب شخصی): تمام کارشناسان در مضر بودن الکل در دهانشویه هم نظرند، چون الکل دهان را خشک و زخم و التهاب را تشدید می‌کند و هیچ فایده ضدعفونی کنندگی ندارد.
• فلوراید (انتخاب شخصی): همان طور که اشاره شد فلوراید ماده بحث برانگیز دیگری است که از یک سو به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند و از سوی دیگر استفاده درازمدت از آن ممکن است عوارض خطرناکی را برای کل بدن به دنبال داشته باشد.

• فنول (انتخاب شخصی): فنول ماده اصلی موجود در دهان شویه‌های ضدعفونی کننده‌ای مانند لیسترین است. شکی نیست که فنول باکتری‌های پلاک را از بین می‌برد، اما از این نظر به اندازه کلرهگزیدین مفید نیست.

• روغن درخت چای (انتخاب شخصی): روغن درخت چای دهان را مرطوب می‌کند. به علاوه سودمندی آن در درمان خونریزی لثه و زخم‌های دهان به اثبات رسیده است.

• کلرهگزیدین: کلرهگزیدین ماده‌ای ضدپلاک و ضدقارچ است که وجود آن در دهانشویه برای درمان و یا پیشگیری از بیماری‌های داخل دهان، مانند هالیتوز یا بدبویی دهان ضروری است.

• پراکسید هیدروژن: این ماده به دلیل اثر اکسیدکنندگی پرطرفدارترین سفید کننده دندان به شمار می‌آید که میکروب‌ها را واقعاً از بین می‌برد و همچنین به دلیل واکنش کف‌کنندگی ذرات پنهان شده را از دندان‌ها دور می‌کند.
• کلرید سدیم: کلرید سدیم همان نمک طعام است که برای کشتن باکتری‌ها، کاهش التهاب، التیام زخم‌ها و تخلیه چرک‌ از دهان پس از انجام جراحی‌های دهان یا ابتلا به عفونت عالی است.

انواع دهانشویه

دهانشویه ضدعفونی کننده

دهانشویه ضدعفونی کننده احتمالاً پرکاربردترین دهان شویه است که معمولاً حاوی الکل است. این نوع دهانشویه رشد باکتری‌ها را متوقف می‌کند و عفونت را از بین می‌برد.

دهانشویه فلوراید

دهانشویه فلوراید حاوی سدیم فلوراید است که دندان‌ها را قوی می‌کند و از آن‌ها در برابر پوسیدگی محافظت می‌کند. مراقب باشید که از دهان شویه فلورایددار در مقدار زیاد استفاده نکنید، چون ممکن است برای سلامت عمومی بدن مضر باشد.

دهانشویه زیبایی

دهانشویه زیبایی یا به نظر ما “دهانشویه بی‌فایده” هیچ اثری بر سلامت دندان، دهان و لثه‌ ندارد و صرفاً برای خوشبو کردن دهان قبل از قرار ملاقات یا مصاحبه شغلی کاربرد دارد.

دهانشویه طبیعی

دهانشویه طبیعی در مدت ده سال گذشته به عنوان جایگزین دهانشویه‌های الکلی به محبوبیت قابل توجهی دست یافته است. شیوه تاثیرگذاری این نوع دهان شویه غالباً مانند معادل‌هایی است که برای درمان عفونت یا زخم به کار برده می‌شود.

روش استفاده از دهانشویه

• دستور مصرف روی دهانشویه، در مورد مقدار استفاده و مدت زمان نگه داشتن در دهان را دقیقاً رعایت کنید.
• دهانشویه را عموماً باید یک مدت مشخص پس از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن غرغره کنید.
• از دندانپزشک معالج خود بخواهید تا بهترین دهانشویه را به شما معرفی کند.
• دهانشویه را ننوشید!
• استفاده از دهانشویه برای کودکان کوچکتر از 7 سال مناسب نیست، چون ممکن است آن را قورت بدهند.

مزایای اصلی دهانشویه

• کنترل بهتر جرم و پلاک: مواد ضدعفونی کننده آنتی باکتریال موجود در بسیاری از دهانشویه‌های “درمانی” باکتری‌های عامل ایجاد جرم و پلاک دندان را از بین می‌برد و به پیشگیری از بیماری‌های لثه و پریودنتال ناشی از تشکیل شدن جرم کمک می‌کند.

• جلوگیری و کنترل هالیتوز یا بوی بد دهان: تعداد افرادی که از بوی بد دهان خود ناراحت هستند، مشخص نیست؛ به علاوه تذکر دادن این موضوع به اطرافیان دچار این مشکل ممکن است باعث رنجش و شرمساری ایشان شود. به همین دلیل استفاده از دهان شویه برای رفع بوی بد دهان برای آسودگی خاطر خود و نزدیکان‌مان مفید است.

• کمک به درمان التهاب و بیماری لثه: پس از ابتلا به بیماری‌های لثه فقط دندانپزشک می‌تواند آن را درمان کند. با این حال التهاب ناشی از عفونت را می‌توان با استفاده از دهان شویه مناسب حاوی تمام یا چند مورد از مواد اولیه‌ای چون کلرهگزیدین، متیل پارابن، پراکسید هیدروژن، بنزالکونیوم کلرید، تری‌کلوزان و هگزتیدین بهتر درمان کرد. تمام ترکیبات اشاره شده با هدف کشتن باکتری‌های بدی تهیه می‌شوند که به طور مداوم در دهان تولید می‌شوند.

• تقویت دندان‌ها: تاثیر فلوراید بر تقویت دندان‌ها اثبات شده است. اما باید بدانید که مصرف درازمدت فلوراید ممکن است اثرهای جانبی نامطلوبی به دنبال داشته باشد. اگر چه فلوراید غالباً مفیدترین ماده دهانشویه برای قوی‌تر کردن دندان‌ها معرفی می‌شود، اما در واقع این مواد مقابله کننده با باکتری‌ها هستند که از دندان‌ها محافظت و آنها را تقویت می‌کنند.

• سفید کردن دندان‌ها : دهانشویه‌های حاوی مقادیر بالای پراکسید هیدروژن و گاهی بی‌کربنات سدیم مینای دندان را سفید می‌کند. فراورده‌های سفید کننده لکه‌های بزرگتر ایجاد شده در ناحیه‌های عاج نمایان دندان را که مینای آن ساییده شده است از بین نمی‌برد. 

عوارض احتمالی استفاده از دهانشویه

هر چند استفاده از دهان شویه دندان‌ها و لثه‌ها را سالم‌تر می‌کند، اما بهتر است از عوارض احتمالی آن نیز آگاه باشید:

• دهانشویه‌های حاوی کلرهگزیدین در صورت استفاده درازمدت دندان‌ها را لکه و دهان را بدمزه می‌کنند.
• مصرف بلندمدت دهانشویه‌های حاوی الکل دهان را خشک می‌کند و باکتری‌های خوب را از بین می‌برد. به علاوه این دسته از دهانشویه‌ها به مرور زمان لثه را تحریک می‌کنند.
• به خاطر داشته باشید که دهانشویه جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان محسوب نمی‌شود و تنها زمانی اثر مطلوب را به جا می‌گذارد را که پس از تمیز کردن فیزیکی به کار برده شود.