فهرست مطالب

• علت‌ها و دلایل تحلیل رفتن لثه
• علائم پس‌روی و تحلیل رفتن لثه‌
• درمان تحلیل لثه
• اقدامات لازم برای پیشگیری از تحلیل لثه

در حالت عادی، بافت لثه سالم باید به موازات شکل تاج، به‌صورت کنگره‌دار باشد و پاپیلای بین دو دندان، رو به بالا باشد. اگر لثه، تحلیل رفته باشد، لایه‌ای از دندان که باید در معرض عوامل خارجی قرار نگیرد، آشکارشده و می‌تواند در معرض ابتلا به حساسیت، لکه لکه شدن و پوسیدگی قرار گیرد. این بخشی از دندان، به‌عنوان سمان شناخته‌شده و بیشتر به رنگ زرد متمایل است. به‌طور طبیعی، مینای سفید تاج دندان تنها چیزی است که باید نمایان باشد و سمان دندان باید به‌طور کامل توسط بافت لثه پوشیده شود.

علت‌ها و دلایل تحلیل رفتن لثه

دانستن علت تحلیل رفتن لثه‌ها بهترین راه برای پیشگیری و تأخیر در از بین رفتن تهاجمی بافت لثه است. برخی از عوامل خطر می‌تواند منجر به تحلیل رفتن بیشتر لثه شود، درحالی‌که سایر موارد تحلیل لثه آهسته‌تر اتفاق می‌افتد. برخی از مؤثرترین عواملی که منجر به تحلیل لثه می‌شوند، عبارت‌اند از:

بیماری پریودنتال: بیماری لثه‌ و بافت‌های پشتیبان، باعث می‌شود بافت لثه بیمار از سطح دندان جدا شود، که نهایتاً منجر به ایجاد پاکت‌های عمیق لثه در اطراف دندان و همچنین تحلیل لثه می‌گردد.

مسواک زدن محکم و شدید دندان: مسواک زدن بسیار محکم و یا استفاده از مسواک با موهای سفت می‌تواند باعث عقب‌نشینی و تحلیل لثه‌ها گردد. این وضعیت معمولاً در گوشه‌های دهان، در اطراف دندان‌های نیش و دندان‌های پیش اتفاق می‌افتد. مسواک کردن و سابیدن مکرر دندان به عقب و جلو می‌تواند باعث سایش و فرسودگی کنگره‌های مینای دندان شود و همچنین موجب تحلیل رفتن بافت حساس لثه به سمت پایین دندان می‌گردد. بنابراین از مسواک نرم استفاده کنید و برای براق نمودن آهسته بافت لثه و دندان، فشار کافی اعمال کنید.

مصرف دخانیات: مصرف سیگار و نیز استعمال دخانیات بدون دود می‌تواند منجر به تحلیل شدید لثه شود.

عدم مراقبت از دندان: پوسیدگی دندان و یا بیماری لثه می‌تواند مشکلات قابل‌ توجهی ایجاد کند، قبل از آنکه نشانه‌های قابل‌ مشاهده‌ای بروز کند. تحلیل رفتن لثه، نتیجه عدم درمان سوراخ شدگی دندان، تأخیر در تمیز کردن دندان و مشکلات مزمن لثه می‌باشد.

دندان‌های نامنظم: دندان‌های نامنظم بیشتر مستعد ابتلا به تحلیل لثه هستند. معمولاً یک یا دو دندان کج و نامرتب، حساس و مستعد تحلیل لثه می‌شود. به دلیل اینکه بافت لثه‌ در جهت مخالف کشیده شده و یا ترومای بیش‌ازحد به دندان وارد می‌شود، به‌طوری‌که دندان به موقعیت نامناسب رانده می‌شود. نامرتبی دندان‌ها همچنین می‌تواند موجب تجمع جرم بیشتری بر دندان‌ها شود، زیرا تمیز کردن آن‌ها با مسواک زدن مرتب و نخ دندان، دشوار است، که نهایتاً منجر به بیماری لثه و تحلیل رفتن آن خواهد شد.

پیرسینگ (سوراخ‌کاری)لب یا زبان: التهاب مزمن ناشی از سوراخ‌ نمودن لب یا زبان و اعمال اجسام خارجی می‌تواند باعث خارج شدن بافت لثه از محل خود و عریان شدن سطوح دندان شود.

تأثیرات ژنتیکی: افرادی که والدینشان مبتلا به تحلیل مزمن لثه ناشی از بیماری لثه یا بی‌نظمی دندان‌ها هستند، ممکن است آن‌ها نیز مستعد ابتلا به این بیماری باشند. باکتری‌ها می‌توانند از والدین به فرزند منتقل شوند و عوامل آناتومیک نیز می‌تواند از طریق وراثت انتقال یابد.

ارتودنسی سریع: حرکت بیش‌ازحد سریع دندان‌ها در طی درمان ارتودنسی، می‌تواند به دلیل عدم توانایی بدن برای تطبیق یافتن با حرکت سریع دندان، باعث تحلیل رفتن لثه گردد. حرکت آهسته‌تر دندان‌ها، سطح استخوان را سالم نگه داشته و سطح لثه‌ها را در حد نرمال حفظ می‌کند.

علائم پس‌روی و تحلیل رفتن لثه‌

بارزترین علامت تحلیل رفتن لثه، تغییر مکان قابل‌مشاهده بافت لثه به سمت پایین ریشه دندان است، که باعث می‌شود سمان زرد دندان نمایان شود. نشانه‌های دیگری نیز در ارتباط با تحلیل لثه وجود دارد، اما درهرصورت نمایان شدن ریشه دندان معمولاً رخ می‌دهد. بر حسب اینکه عامل خطر تحلیل لثه چه باشد، منطقه تحلیل لثه ممکن است به یک دندان یا بخشی از دهان محدود باشد و یا اینکه در سراسر دهان گسترش یابد.

برخی از علائم شایع این بیماری که منجر به تحلیل لثه می‌شود، عبارتند از:

• حساس شدن لثه
• نمایان شدن رنگ زرد ریشه دندان
• لکه لکه شدن دندان
• حساس شدن به پوسیدگی
• دندان‌های بلند
• فضاهای خالی بین دندان‌ها
• گیر کردن تکه های مواد غذایی

درمان تحلیل لثه

پیوند لثه به رشد بافت لثه کمک می‌کند. یکی از مزایای عمده این روش این است که می‌تواند ریشه دندان را از پوسیدگی حفظ کند. مزیت دیگر این روش، بهبود ظاهر دندان‌ها است. انواع مختلفی از جراحی پیوند لثه انجام می‌شود، که عبارتند از:

• پیوند آزاد بافت لثه : این نوع از جراحی پیوند شامل استفاده از بافت کام است. در این روش، بافت پیوندی به‌طور مستقیم از کام گرفته‌شده و به منطقه تحت درمان پیوند می‌شود. این روش معمولاً برای افرادی استفاده می‌شود که دارای لثه نازک بوده و نیازمند بافت اضافی برای افزودن به لثه‌ها هستند.
• پیوند بافت همبند: این تکنیک متداول‌ترین روش برای درمان ریشه نمایان شده دندان است. در این روش بافت پیوندی از دو مکان گرفته می‌شود. معمولاً یک بافت پیوندی از کام گرفته می‌شود، علاوه بر آن، یک فلاپ از بافت همبند زیر اپی تلیال گرفته‌شده و در منطقه تحت درمان متصل می‌گردد.
• پیوند پایه‌دار: برخلاف استخراج بافت پیوندی از کام، در این روش، بافت پیوندی از بخش نزدیک به محل نیازمند پیوند گرفته می‌شود. فلاپ خاصی که در این عمل جراحی استفاده می‌شود، پایه نامیده می‌شود. پایه پیوندی به شیوه‌ای گرفته می‌شود که یکی از طرفین آن به محل خود متصل باقی می‌ماند. سپس، لثه به پایین کشیده می‌شود تا قسمت نمایان شده دندان را بپوشاند. این روش تنها در مواردی انجام می‌شود که مقدار کافی از بافت لثه وجود دارد.

اقدامات لازم برای پیشگیری از تحلیل لثه 

مانند بسیاری از عوارض و بیماری‌ها، بهترین راه برای درمان تحلیل لثه‌ها، پیشگیری از آن است. اقدامات پیشگیرانه عبارت‌اند از:

• تمیز کردن دندان به‌طور منظم: شستشو و تمیز کردن دندان به‌صورت مرتب، به جلوگیری از جرم دندان و تجمع باکتری و نهایتاً بروز بیماری لثه و تحلیل آن کمک می‌کند.
• ارتودنسی: حتی قبل از آنکه تحلیل لثه‌ها مشهود گردد، با درمان پیشگیرانه ارتودنسی می‌توانید دندان‌های نامنظم خود را اصلاح کنید، به‌این‌ترتیب، دچار تحلیل لثه و یا بیماری لثه نخواهید شد.
•  نایت گارد: فشار بیش‌ازحد ناشی از خرد کردن مواد سخت، فشار دادن دندان‌ها و یا دندان‌قروچه می‌تواند باعث لطمه زدن به مینای دندان و تحلیل لثه‌ها شود. نصب اسپلینت یا بایت گارد هنگام شب (که مخصوص شما ساخته‌شده است)، می‌تواند فشار واردشده بر دندان‌های شما را کاهش ‌دهد، همچنین از سایش کلی و تحلیل لثه‌ها جلوگیری کند.
• نرم مسواک زدن: از یک مسواک نرم استفاده کنید، زیرا باکتری‌های بیشتری را از بین می‌برد. مسواک را به حالت زاویه‌دار نسبت به  لثه‌ها قرار دهید و دندان‌ها را دو بار در هر روز تمیز و پاکسازی کنید.