پر کردن جای خالی دندان + مزایا و معایب

دندان غایب

در اصطلاح علمی دندانپزشکی، به دندان‌هایی که به طور مادرزادی در داخل فک فرد تشکیل نشده و یا جوانه نزده باشند، دندان‌های غایب گفته می‌شود. با این وجود به طور مصطلح در صورتی که به هر دلیلی فرد یک یا چند دندان خود را از دست داده و یا مادرزادی نداشته باشد دندان غایب اطلاق می‌شود.

پوسیدگی دندان

در صورتی که پوسیدگی و یا خرابی دندان سطحی باشد می‌توان با ترمیم دندان آن را درمان نمود؛ حتی اگر این پوسیدگی به عمق پالپ دندان نفوذ کرده باشد نیز با درمان ریشه (عصب کشی دندان) همچنان می‌توان دندان طبیعی را حفظ کرد. با این وجود اگر خرابی به حدی در داخل دندان نفوذ کرده باشد که حتی با عصب کشی نتوان آن را درمان کرد نهایتاً محکوم به کشیدن است.

بیماری لثه

لثه به عنوان محافظ کانال ریشه دندان و استخوان فک عمل می‌کند و در صورتی که دچار التهاب و یا بیماری شود، تحلیل رفته و ریشه دندان بیرون می‌ماند. بیماری‌های لثه (پریودنتال) در نهایت سبب لق شدن و از دست رفتن دندان می‌شود.

تصادف

برخورد شدید ضربه یا تروما به دندان می‌تواند سبب لقی دندان و یا شکسته شدن دندان شود. در نتیجه در نهایت لازم ست دندان کشیده شود.

کیست دندان

در صورت بزرگ شدن کیست‌های دندانی، به دندان فشار وارد شده و سبب افتادن دندان می‌شود.

اهمیت پر کردن جای خالی دندان کشیده شده

پس از کشیدن و یا حذف دندان از لثه یک حفره توخالی (جای خالی دندان) ایجاد می شود که پس از مدتی با جابجایی دندان و بافت‌ها تا حدودی حفره‌های تو خالی پر می‌شود. حتی ممکن است امکان جویدن غذاها و میوه‌ها برای فردی که دندان خود را از دست داده بسیار سخت و عذاب آور باشد. در صورتی که بعد از کشیدن دندان به خوبی از حفره دندانی مراقبت نشود استخوان زیرین به مرور خورد شده و آسیب می‌بیند. این مسئله علاوه بر تهدید سلامت و ساختار فک و ایجاد مشکل در هنگام غذا خوردن و صحبت کردن، بر ظاهر و زیبایی صورت نیز تاثیر منفی می‌گذارد. علاوه بر این ممکن است در حفره ایجاد شده بعد از کشیدن دندان بر اثر عدم رعایت اصول مراقبتی و بهداشت، مشکلاتی از قبیل عفونت، درد و یا آسیب به سایر دندان‌ها بروز کند. در نتیجه حتماً هر چه سریعتر با مشورت دندانپزشک جهت پر کردن جای خالی دندان کشیده شده اقدام شود.

روش‌های جایگزینی دندان از دست رفته

روش‌های مختلفی برای جایگزینی و درمان دندان از دست رفته وجود دارد که با توجه به وضعیت دندان‌های بیمار ممکن است روش‌های درمانی به صورت مکمل برای بیمار انجام شوند. درمان‌های جایگزینی بی‌دندانی عبارتند از:

1. ارتودنسی
2. ایمپلنت
3. بریج
4. دندان مصنوعی

ارتودنسی

بهترین روش درمان جای خالی دندان، بستن فضای خالی (space closure) بی‌دندانی است که با ارتودنسی انجام می‌شود. در صورتی که متخصص ارتودنسی تشخیص بدهد می‌توان با ارتودنسی و تنها با هدایت دندان‌های خود بیماران، فضای خالی بی‌دندانی را پر کرد. این روش بهترین درمان بی‌دندانی است زیرا بدون نیاز به هیچ جسم خارجی می‌توان دندان‌ها را مرتب کرد.

ایمپلنت (کاشت دندان)

در صورتی که به دلایل مختلفی از جمله سن، تعداد دندان‌ها و سایر موارد بیمار شرایط انجام ارتودنسی را نداشته باشد، بهترین درمان کاشت دندان است. به این ترتیب به صورت دائمی محل دندان از دست رفته با ظاهری کاملاً طبیعی و عملکردی مشابه دندان واقعی پر می‌شود.

ایمپلنت دندان در بین انواع روش‌های جایگزینی دندان از دست رفته (درمان جای خالی دندان) از جمله بریج و دندان مصنوعی بهترین درمان شناخته می‌شود؛ زیرا از نظر عملکرد، ظاهر  کاملاً مشابه دندان واقعی بوده و روشی تقریباً دائمی خواهد بود. جالب است بدانید که در برخی از موارد که نبود دندان سبب ایجاد فاصله زیاد بین دندان‌ها شده باشد، لازم است ابتدا با ارتودنسی دندان‌ها را مرتب کرده و فضای کافی برای یک دندان را ایجاد کرد و در نهایت کاشت دندان توسط متخصص ایمپلنت انجام شود.

ارتودنسی برای ایمپلنت

گاهاً به دلیل موقعیت و تعداد دندان‌های از دست رفته انجام ایمپلنت برای بیمار الزامی است. با این وجود ممکن است به دلیل به هم ریختگی دندان‌ها و یا گذشت مدت زمان زیادی از بی‌دندانی و حرکت دندان‌ها نیاز به انجام ارتودنسی باشد. در واقع با انجام ارتودنسی ابتدا دندان‌ها مرتب شده و فضای لازم برای کاشت دندان فراهم شده و در نهایت ایمپلنت دندان انجام می‌شود.

اولویت ارتودنسی و ایمپلنت

در برخی دیگر از موارد بیمار علاوه بر مشکل جای خالی دندان، ناهنجاری‌های دیگر دندانی نیز دارد و لازم است با وجود فضای کافی برای کاشت دندان هر دو درمان ارتودنسی و ایمپلنت را انجام دهد. در چنین مواردی مسئله اولویت انجام ارتودنسی وایمپلنت مطرح می‌شود. از آنجا که دندان کاشته شده و پیچ شده در فک، همانند دندان‌های طبیعی امکان حرکت و جابه‌جایی ندارد، توصیه می‌شود ابتدا ارتودنسی و بعد از آن ایمپلنت دندان انجام شود.

بریج ثابت دندان

بریج دندان یا پل دندانی یک روش ثابت درمان جای خالی دندان است که از دو روکش دندان و یک یا چند تاج دندان مصنوعی به هم چسبیده تشکیل شده است. در این روش در دو طرف جای خالی دندان، دو دندان سالم را تراش داده و روکش‌ها بر روی این دو دندان قرار گرفته و به عنوان پایه بریج عمل می‌کند؛ وظیفه این دو روکش دندان حفظ پروتز مصنوعی و ثابت نگهداشتن آن در فضای بی‌دندانی است. در این روش به دو روکش قرار گرفته بر روی دندان‌های طبیعی اباتمنت و به تاج دندان مصنوعی، پونتیک گفته می‌شود.

بریج ثابت بر پایه ایمپلنت

این روش ترکیبی از درمان ایمپلنت و بریج دندان است. این روش معمولاً برای مواردی کاربرد دارد که فرد چند دندان در کنار هم را ندارد و به جای اینکه به ازای هر کدام یک ایمپلنت بگذارد، دو دندان اول و آخر را کاشته و بین این دو دندان را بریج می‌کند. در واقع دو دندان کاشته شده به عنوان پایه بریج استفاده می‌شود.