ارتودنسی چیست ! معجزه‌ای برای اصلاح ناهنجاری‌های فک و دهان
عناوین
ارتودنسی (Orthodontic) یک تخصص دندانپزشکی است . شاید برای شما جالب باشد بدانید که اولین تخصص در علم دندانپزشکی و دومین تخصص در علم پزشکی بعد از علم جراحی قلب ارتودنسی است. ارتودنسی از دو کلمه Ortho به معنی راست و درست و dontic به معنی دندان است.
برِآیند این دو کلمه با هم کلمه ارتودنسی را تشکیل می‌دهند که در لغت می‌توان آن را به مرتب کردن دندان‌ها ترجمه کرد اما این توصیف کوتاه برای چنین تخصص و درمانی بسیار کوچک است. ارتودنسی ترکیبی است از هنر و درمان، هنر نظم بخشیدن به یک نامرتبی بنیادین که سلامت دهان و دندان را به خطر می‌اندازد و زیبایی انسان را از او میگیرد. با ارتودنسی می‌توان بسیاری از ناهنجاری های دهانی و فکی را اصلاح کرد.
یک درمانگر ارتودنسی که به عنوان متخصص ارتودنسی شناخته میشود، با رفع علل بروز نامرتبی و بی‌نظمی دندان، با اصلاح طرح لبخند شما، لبخندی به زیبایی آسمان را به شما هدیه خواهد داد.
دکتر داودیان در این ویدئو به پرسش ارتودنسی چیست پاسخ می‌دهند
در 3 دقیقه با ارتودنسی آشنا شوید.
در این اختلال دندان‌های فک پایین نسبت به دندان‌های بالایی جلوتر هستند، این ناهنجاری علاوه بر اینکه به شدت لبخند و به دنبال آن زیبایی چهره را تحت تاثیر قرار میدهد، احتمال آسیب به دندان‌های جلو آمده را در حوادثی مانند ورزش کردن و زمین خودن بیشتر می‌کند
در این ناهنجاری که غالباً به دلیل باریک بودن فک بیمار به وجود می‌آید، فضای کافی برای تمام دندان‌ها وجود نخواهد داشت و همین امر سبب در هم فرورفتن و فشردگی و ازدحام دندان‌ها میشود، در خلال ارتودنسی دندان برای رفع چنین ناهنجاری ممکن است دکتر ارتودنسی تصمیم به کشیدن یک یا چند دندان کند تا به این طریق فضای کافی را برای باقی دندان‌ها فراهم کند.
در این ناهنجاری همانطور که از اسم آن پیداست، دندان‌هایی که باید در فک حضور داشته باشند بنا به دلایل مختلف غایب هستند. این ناهنجاری علاوه بر اینکه زیبایی بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد، مشکلات زیادی مانند عدم توانایی جویدن مناسب و .. را به بیمار تحمیل می‌کند. یک ارتودنتیست با هدایت دادن نهفته و لجبازی که خود را در فک بیمار پنهان کرده است به محل مناسب خود، هدیه ارزشمندی به بیمار میدهد.
در این ناهنجاری که به عنوان طیف غالب ناهنجاری های دهان و دندان شناخته میشود، دندان‌های فک بالا و پایین در هنگام بسته بودن فک روی هم قرار نمی‌گیرند و چینش و تقارن نرمال دندان‌ها در این ناهنجاری وجود ندارد. ارتودنسی با به کار گیری اعمال نیرو در طول مدت زمان طولانی می‌توانند چنین ناهنجاری‌هایی را درمان کند.
در این ناهنجاری همانطور که از ترجمه آن مشخص است، هنگامی که بیمار دندان‌های خود را روی هم می‌گذارد، بین دندان‌های پایین و بالای بیمار فاصله وجود دارد.
در این ناهنجاری دندان‌های جلو بالا و پایین، بیش از اندازه به لحاظ عمودی همپوشانی دارند که به دنبال آن زیبایی لبخند بیمار شدیداً تحت تاثیر قرار میگیرد. از طرفی به دلیل اینکه در این ناهنجاری دهان و دندان، لبه های دندان پایین با لثه پشت دندان‌های بالا تماس پیدا می‌کنند، ساییده شده و ممکن است سبب بروز مشکلات پریودنتال یا اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی شوند.
در این ناهنجاری که به عنوان یک کاندید ناهنجاری که با ارتودنسی درمان میشود، دندان‌های بالا بیش از اندازه عقب، یا دندان‌های پایین بیش از اندازه جلو هستند. یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی که توانایی اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان را دارد با به کارگیری یک ابزار ارتودنسی مناسب با شرح حال بیمار، می‌تواند آندربایت را به زیباترین شکل ممکن درمان کند.
کراس بایت یکی از انواع ناهنجاری‌های فکی-دهانی است که در کودکی به وجود می‌آید و علاوه بر اینکه لبخند فرد را تحت تاثیر قرارمی‌دهد، مشکلات جدی را برای سلامتی بیمار ایجاد خواهد کرد. کراس بایت را در 3 نوع شاهد هستیم:
در این ناهنجاری، فضای بین دندان‌ها به دلایل وراثتی و یا دلایل اکتسابی بیشتر از حالت طبیعی است. ارتودنسی می‌تواند با حفظ ساختار دندان‌ها این فاصله را از بین ببرد و در نتیجه آن یک لبخند زیبا را به بیمار هدیه کند.
این ناهنجاری سبب چرخش دندان‌ها میشود، به این معنی که دندان در جای خود دچار چرخش میشود و ممکن است تا بیش از 90 درجه دندان در فضای خود چرخیده باشد. این ناهنجاری می‌تواند بسیار زیاد زیبایی لبخند یک فرد را تهدید کند. ارتودنسی با اصلاح این چرخش به روند برگشت دندان به شرایط طبیعی کمک می‌کند
روش‌هاي مختلف ثابت و متحرکي براي درمان ناهنجاري‌هاي دندان وجود دارد که به کمک آنها می‌توان دندان‌ها را جابه‌جا کرد، عضله‌ها را نگه داشت و بر رشد فک‌ها تأثير گذاشت. در اين روش‌ها فشار ملايمی بر دندان‌های در حال حرکت در استخوان فک وارد میشود.
ارتودنسی ثابت
بريس‌های ثابت متداول‌ترين روش درمان ارتودنسی هستند که از براکت، کش و سيم قوس‌دار تشکيل مي‌شود. براکت‌ها به جلوي دندان چسبانده مي‌شود و به عنوان نگهدارنده بريس عمل مي‌کند. سيم‌هاي قوس‌دار از وسط براکت‌ها و کش‌هاي کوچک عبور داده مي‌شود. محکم کردن اين سيم‌ها بر روي دندان فشار وارد می‌کند و به تدريج آنها را به سمت موقعيت درست حرکت مي‌دهد. ارتودنتیست شما بريس‌ها را هر 4 تا 6 هفته يک بار تنظيم می‌کند تا نتايج دلخواه به مرور ظرف 1 تا 3 سال با ارتودنسی ثابت به دست آيد.
ارتودنسی نامرئی
ارتودنسی نامرئی از مجموعه‌اي از پلاک‌هاي پلاستيکي شفاف سفارشي تشکيل مي‌شود که به منظور حرکت دادن دندان‌ها به سمت موقعيت صحيح طراحي مي‌شوند. پلاک بیمار بسته بهش شرایط و پیشرفت درمان تا ماهی 2 بار تعویض میشود، تا در نهايت حالت دندان‌ها اصلاح شود.
ارتودنسی لینگوال
در این روش دستگاه های ارتودنسی به پشت دندان متصل هستند به همین دلیل به این روش درمانی ارتودنسی پشت دندانی یا ارتودنسی لینگوال یا زبانی هم گفته می شود.
ارتودنسی متحرک
دستگاه ارتودنسی متحرک به دهان شما نمی‌چسبد و این امکان برای بیمار فراهم است که در زمان‌هایی که قصد غذاخوردن یا .. دارد، دستگاه ارتودنسی را از دهان خود خارج کند، این دستگاه‌ها با توجه به سایزهای مختلف دهان طراحی می‌شوند.
در طول درمان ارتودنسی و در خلال هرکدام از مراحل ارتودنسی، ابزارها و تجهیزات مختلفی استفاده میشود. با تئجه به گستردگی موضوع، در یک محتوا و نوشتاری دیگر به معرفی کامل ابزاهای ارتودنسی پرداخته‌ایم و در اینجا فقط به ذکر نام برخی از این ابزارها اکتفا میکنیم
اهمیت انجام ارتودنسی در چیست؟
ارتودنسی می‌تواند چهره‌ای زیباتر از شما را به نمایش بگذارد. هیچ کس نمی‌تواند این دیدگاه را که اصلاح طرح لبخمد یکی از ارکان زیبایی چهره است نفی یا انکار کند. با منظم و ردیف شدن دندان‌ها، فک‌ها و به دنبال آن لب‌های بیمار، نه تنها لبخندفرد زیباتر میشود، بلکه بسیاری از مشکلات جسمی مانند مشکلات گوارشی یا حتی مشکلات تکلم بیمار برطرف میشود. همچنین نامنظم بودن دندان‌ها، باعث پوسیدگی دندان، انواع بیماری‌های لثه و تخریب استخوان فک می‌شوند.
چگونه می‌توان تشخیص داد که دندان نیش مشکل دارد؟
دندانی که بیرون زده، به بقیه دندان‌ها فشار وارد می‌کند و یا از جایگاه خود بیرون می‌آید و به طور واضح مشخص است که نیاز به درمان دارد. نشانه‌های کمتر آشکار برای مشکل داشتن دندان نیش تنفس کردن از راه دهان، آسیب زدن مکرر به گونه یا سقف دهان، مشکلات گفتاری و مکیدن انگشت شست است که در سن 3 تا 4 سالگی اتفاق می‌افتد.
چه کسانی نیاز به درمان ارتودنسی دارند؟
درمان ارتودنسی امروزه کم‌هزینه‌تر و آسان‌تر از گذشته است. نسل کنونی درمان ارتودنسی برخلاف نسل‌های پیشین آزاردهنده نیست، نگهداری آن راحت است و چندان جلب توجه نمی‌کند. به علاوه با بهره‌گیری از مواد و روش‌های جدید می‌توان زمان بین دو مراجعه را طولانی‌تر کرد تا در مصرف زمان و هزینه صرفه‌جویی شود.
آيا نيازي به کشيدن يا خارج کردن دندان ها وجود دارد؟
اگر چيدمان دندان هاي شما به شدت فشرده باشند (به علت بيش از حد کوچک بودن دهان دندان ها به درستي در جاي خود قرار نگرفته باشند) و يا اگر دندان نهفته اي (دنداني که در داخل لثه توسط ديگر دندان ها به دام افتاده باشد) داشته باشيد، ممکن است کشيدن دندان لازم باشد. در مورد بيماران جوان تر، اگر درمان به موقع انجام شود، ممکن است نيازي به کشيدن دندان نباشد.
زمان مراجعه به متخصص ارتودنسی
به والدين توصيه مي‌شود تا حتماً کودک‌شان را پيش از سن 7 سالگي، حتي اگر به ظاهر دندان‌هايش مشکلي ندارد، نزد متخصص ارتودنسی ببرند. چون فک در اين دوران هنوز در حال رشد است و تشخيص زودهنگام مشکل مي‌تواند درمان را بسيار آسان‌تر کند. البته هيچ‌گاه براي شروع درمان ارتودنسی دير نيست، اما اگر درمان از سنين پايين‌تر شروع شود، ناهنجاري راحت‌تر درمان خواهد شد.
سن مناسب انجام ارتودنسی
خبر خوش این است که هیچ‌گاه برای روی آوردن به درمان ارتودنسی دیر نیست، چرا که دندان‌های سالم را در هر سنی می‌توان جابه‌جا کرد.
ارتودنسی بزرگسالان
تقریباً تمام گروه‌های سنی می‌توانند از یک درمان ارتودنسی موفقیت‌آمیز برخوردار گردند. اکثر افراد برای زیباتر ساختن چهره خود و بهره‌مندی از لبخندی جذاب به درمان ارتودنسی روی می‌آورند. در مجموع 20 تا 25 درصد بیمارانی که برای درمان ارتودنسی مراجعه می‌کنند بزرگسال هستند.
ارتودنسی برای کودکان و نوجوانان
داشتن یک لبخند زیبا و بهداشت مناسب دهان و دندان، عامل تفاوت در میزان سلامتی و اعتماد به نفس کودکان است. به والدین توصیه میشود که کودکان خود را در سال‌های اولیه برای شناسایی و جلوگیری از هر گونه مشکل، نزد دندانپزشک ببرند. نصب بریس برای کودکان معمولاً نیاز به درمان دو مرحله‌ای دارد. در برخی موارد (معمولاً برای کودکان 10 سال به پایین) لازم است که فضای کافی برای دندان‌های دائمی ایجاد شود. توصیه میشود که کودکان برای اولین بار در سن 7 سالگی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. برای کودکان مبتلا به مشکلات رشد فک و یا دندان، اولین مراجعه به دندانپزشک باید در سن 5 یا 6 سالگی باشد. حتی اگر درمان در این زمان آغاز نشود، برنامه‌ریزی و طرح درمانی کودکان باید در این سن آغاز شود. درصورت وجود هر یک از علائم هشدار دهنده زیر، کودک شما ممکن است نیاز به یک معاینه ارتودنسی داشته باشد:
اقدام‌های ضروری هفته‌های نخست ارتودنسی
بیمار باید تا زمان عادت کردن به براکت غذاهای نرم‌تر میل کند و مهم‌تر این که زمان و دقت بیشتری را به بهداشت و تمیز کردن دندان‌ها و براکت اختصاص دهد.
مدت زمان درمان چقدر است؟
طول درمان براي هر شخصي متفاوت است، اما به طور کلي مرحله اصلي درمان (که شامل نصب براکت ها و ابزار هاي ديگر مي شود) ممکن است 6 الي30 ماه طول بکشد. پس از آن، نگهدارنده اي براي حداقل چند ماه استفاده مي شود.
مدت زمان لازم برای قرار دادن براکت‌ها
مدت زمان نصب براکت‌ها به مورد خاص هر بیمار بستگی دارد، اما معمولاً حدود 50 دقیقه تا یک یا یک ساعت و نیم زمان می‌برد.
خطرهاي احتمالي و محدوديت‌هاي بريس‌ها
خبرهاي نسبتاً ناخوشايند براي بيماران انگشت‌شمار…
بروز عفونت در اثر بيماري‌هاي لثه در زمان ارتودنسی براي لثه‌ها و سلامت عمومي خطرناک است. در عمل اگر عفونت هنگام استفاده از بريس درمان نشود، درون استخوان نگهدارنده منتشر مي‌شود و براي اصلاح آن بايد عمل جراحي انجام شود. عفونت کردن جدا از اين که هزينه درمان را دو برابر مي‌کند، چنانچه به درستي درمان نشود و به دندانپزشک مراجعه نشود، براي سلامت عمومي بسيار مضر خواهد بود.
اما خبر خوش اين است که:
ما بيماراني را با بيماري لثه پيشرفته درمان کرده‌ايم، اين بيماران در حال حاضر با حفظ سلامت بهداشت دهان و دندان پس از گذشت 10 سال با کوچکترين نشانه‌اي از پيشرفت بيماري مواجه نشده‌اند.
آیا زمانی که ارتودنسی دارم باید بیشتر مسواک بزنم؟
زمانی که روی دندان های شما براکت های ارتودنسی قرار دارد، باید به طور مستمر در حفظ بهداشت دهان و دندان خود کوشا باشید، چرا که سیم‌ها و براکت‌های ارتودنسی باعث می شوند که غذای بیشتری بین دندان های شما باقی بماند. مسواک زدن با خمیر دندان حاوی فلوراید بعد از هر وعده غذا را در برنامه خود بگنجانید و قبل از اینکه به رختخواب بروید، از ژل فلوراید استفاده کنید. استعمال نخ دندان، یا سایر وسایل تمیز کردن بین دندان‌ها / بریس، برای زدودن مواد غذایی بین داندان‌ها بسیار موثر است.
آیا هنگام استفاده از ارتودنسی می‌توان ورزش کرد؟
بله! با این حال، از محافظ دندان ارتودنسی به منظور محافظت در برابر ضربات استفاده کنید.
آیا وسایل ارتودنسی در نواختن آلات موسیقی مشکلی ایجاد می‌کنند؟
خیر؛ البته ممکن است در ابتدا کمی طول بکشد که شما به نواختن موسیقی در حالی که روی دندان خود بریس دارید، عادت کنید و احتمالا در ابتدا نیاز است که روی بریس‌های خود یک پوشش (مانند موم نرم) قرار دهید.
آیا استفاده از براکت باعث ایجاد زخم میشود؟
ممکن است در ابتدا زخم‌هایی در دهان به وجود بیاید. متخصص ارتودنسی براکت یا سیم ایجادکننده زخم را با قرار دادن قطعه‌های کوچکی از موم نرم مخصوص می‌پوشاند. شستن دهان با آب‌نمک گرم نیز غالباً مفید است.
آیا می‌توان با وجود بریس، آدامس جوید؟
آدامس جویدن ایده خوبی در طول درمان ارتودنسی نیست، زیرا آدامس ممکن است به بریس بچسبد. علاوه بر این، قند موجود در اکثر آدامس‌ها می‌تواند موجب حفره دندانی در لثه شود. بااین‌حال می‌توانید با پزشک ارتودنسی خود درباره استفاده از آدامس‌های بدون قند و نچسب مشورت کنید.
اگر براکت شل شود، چه اتفاقی می‌افتد ؟
معمولاً این یک مورد اضطراری نیست و نیاز به اقدام فوری ندارد. در این مواقع، اطراف براکت شل شده را تمیز کنید، و یا آن را از سیم خارج سازید. دندانپزشک یک براکت دیگر را به آن متصل خواهد کرد.
آیا نیاز به استفاده از یک نگهدارنده خواهید داشت؟
بله! نگهدارنده‌ها دندان‌های شما را پس از خارج کردن بریس، صاف نگه می‌دارند. بدون آنها دندان‌های شما جابجا خواهد شد و ممکن است کل درمان به خطر بیفتد. به‌طورمعمول، استفاده از نگهدارنده‌ها به صورت مادام‌العمر توصیه میشود.
هزينه ارتودنسی کامل در کلينيک دندانپزشکي سيمادنت
هزينه ارتودنسی با توجه به وجود بريس‌هاي متعدد و برنامه‌هاي درماني مختص هر بيمار به نوع ناهنجاري دندان و نيازهاي بيمار بستگي دارد. برای دیدن لیست قیمت ها بر روی قیمت ارتودنسی کلیک کنید.
