فرنکتومی | جراحی فرنکتومی با لیزر | درمان انواع فرنوم با لیزر

در دهان ما بافت‌های عضلانی به نام فرنوم (frenum) یا فرنولوم (Frenulum) وجود دارد که در لثه و زیر زبان واقع شده‌اند. فرنوم‌ها بین (لب‌ها و لثه) و (زبان و کف دهان)، اتصال ایجاد می‌کنند. کار این بافت‌ها به صورت طبیعی، محدود کردن یا کنترل حرکات زبان و لب‌ها است.  ما قدرت تکلم، جویدن، لبخند زدن و سایر حالات لب خود تا تا حد زیادی مدیون این فرنوم‌ها هستیم.

فرنکتومی نیز یک عمل دندانپزشکی است و برای رفع چسپندگی فرنوم‌هایی که کوتاه یا سفت یا دچار چسپندگی شده‌اند انجام می‌شود. پیش از آنکه درباره فرنکتومی با لیزر یا جراحی چیزی بخوانید، از شما دعوت می‌کنیم حتماً با این فرنوم‌ها بیشتر آشنا شوید.

انواع فرنوم موجود در دهان

در داخل بدن ما فرنوم‌های زیادی وجود دارند. اما ما تنها با آن هایی که داخل دهان هستند سرو کار داریم. به طور کلی در داخل دهان 2 نوع فرنوم لبی و زبانی داریم که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته اند:

فرنوم زبانی (Lingual frenum)

فرنوم زبانی، بافتی است که پایه زبان را به کف حفره دهان متصل می‌کند. این بافت به طور طبیعی در داخل دهانِ اغلبِ ما انسان‌ها وجود داشته و وظیفه کنترل حرکات زبان را بر عهده دارد. فرنوم زبانی در بیشتر افراد، به اندازه کافی انعطاف‌پذیر هست که زبان بتواند بدون محدودیت آنچنانی، به اطراف حرکت کرده و به صحبت کردن، خوردن یا آشامیدن (که وظایف اصلی آن هستند) کمک کند.

فرنوم زبانی همیشه به درستی کار نمی‌کند!

فرنوم لینگوال یا زبانی در افراد مختلف، اندازه‌های متفاوتی دارد و گاهی اوقات می‌تواند حرکت زبان را تحت تاثیر قرار داده و آن را بسیار محدود کند. در برخی افراد، به دلیل کوتاه یا ضخیم (یا سفت و محکم) بودن این ساختار، مشکلاتی در تکلم و خوردن غذا ایجاد می‌شود. زیرا فرنوم زبانیِ کوتاه، مانع از حرکات طبیعی زبان شده، و با محدود کردن دامنه حرکات آن، سبب بروز مشکل نامبرده می‌شود.

چسپندگی فرنوم زبان چه مشکلاتی برای افراد ایجاد می‌کند؟

کوتاهی یا چسپندگی فرنوم لینگوال، اغلب با نام گره زبانی یا آنکیلوگلوسیا (ankyloglossia) شناخته می شود.

• این مشکل مخصوصاً برای نوزادان کوچک آزاردهنده‌تر است. زیرا تغذیه آن‌ها با شیر مادر یا شیشه شیر را با دشواری مواجه می‌کند.
• گره زبانی در کودکان خردسال ممکن است مانع رشد صحیح فک شده و باعث بروز مشکلات طولانی مدت ارتودنسی و احتمالاً مشکلات راه هوایی شود.
• این مشکل همچنین می‌تواند باعث مشکل در رفلکس بلع شود. به عبارتی، در حالتی که کودک حین بلع می‌بایست زبان خود را به سقف دهان نزدیک کند (یا به آن فشار وارد کند)، به اشتباه فشار نادرستی را به سمت دندان های جلو وارد می‌کند.
• مشکل بزرگتری که در خصوص غیرطبیعی بودن فرنوم زبانی در کودکان وجود دارد، آسیب خوردن به توانایی تلفظ و تکلم در کودکان است. زیرا برای ادای بیشترِ کلمات، زبان کودک آزادی عمل کافی نخواهد داشت.

فرنکتومی با لیزر به شرطی که در سن مناسب انجام شود، می تواند با برداشتن بافت اضافی و غیرطبیعی فرنوم به پیشگیری و یا برطرف شدن مشکلات فوق کمک زیادی کند.

فرنوم لب بالا (Labial frenum)

فرنوم لبییال فوقانی، لب بالایی را از طریق لثه به فک بالا متصل می‌کند. این بافت حین رشدِ دندان‌ها و لثه ایجاد می‌شود. و در تمام (یا بیشتر) افراد به صورت طبیعی وجود دارد. اگر این فرنوم خیلی کوتاه یا سفت باشد، چند مشکل اساسی زیر را ایجاد می‌کند:

• بافت رباطی در ناحیه، می تواند به سمت دو دندان جلوی بالایی کشیده شده و باعث ایجاد دیاستما یا فاصله بین دندان ها شود که گاهی اوقات کار ارتودنسی برای بستن این فاصله را دشوارتر می کند.
• غیرطبیعی بودن فرنوم بالا، می‌تواند با محدود کردن حرکت لب و جلوگیری از بسته شدن مناسب دهان همراه باشد. این امر منجر به ایجاد تنفس دهانی به جای تنفس از بینی می شود که در کودکان باعث اختلال در رشد بینی و در نتیجه رشد نامناسب راه هوایی و فک می‌شود.
• کوتاه و سفت بودن این فرنوم همچنین می تواند باعث تحلیل لثه یا عقب رفتن آن شود.

فرنوم لب پایین

این بافت مشابه با فرنوم لبیال فوقانی، در حالت طبیعی لب پایین از طریق لثه به استخوان فک متصل می‌کند. سفت و کوتاه بودن فرنوم تحتانی یا چسپندگی آن، می‌تواند مشکلات ذکر شده در بخش قبل را به همراه داشته باشد.

فرنکتومی لب پایین اغلب برای توقف بیماری لثه، بستن فاصله بین دندان‌های جلویی در پایین و کمک به درمان تحلیل لثه انجام می شود.  همچنین در بزرگسالانی که نیازمند پروتز دندان ثابت یا متحرک هستند و مشکل فرنوم دارند انجام فرنکتومی با لیزر یا به روش جراحی رایج است.

با یک ویدئو با جراحی فرنکتومی لب با لیزر آشنا شوید

برداشتن فرنوم باید در چه سنی انجام داده شود؟

سن مناسب برای از بین بردن چسپندگی فرنوم زبانی

در بحث فرنکتومی، اغلب تمرکزمان بر روی انجام این فرآیند درمانی بر روی بچه‌های کوچک با چسپندگی فرنوم زبانی است که نسبتاً شیوع بیشتری دارد. هدف این است که با برطرف کردن به موقع مشکل، به پیشگیری از بروز عوارض احتمالی پیش رو کمک کرده و کودکان را از درمان‌های آینده بی نیاز کنیم.

دندانپزشکان معتقدند که درمان را نباید برای کودکان زیر سن 2 سال انجام داد. زیرا اولاً سطح همکاری کودکان برای انجام فرآیند بسیار کم است. و دوماً نیازی به اینکار نیست در این سنین نیستو زیرا کودکان زیر 2 سال معمولاً هنوز نمی‌توانند صحبت کنند تا به واسطه گره زبان در گفتارشان مشکلی ایجاد شود.

کودکان تازه از سن 2 سالگی، به صورت تدریجی شروع به ادای اولین آواهای قابل فهم می‌کنند. بنابراین می‌توان تا این سن برای عمل دست نگاه داشت و عجله نکرد. اما بعد از 2 سالگی اگر چسپندگی فرنوم بسیار زیاد است به طوری که تکلم کودک را با مشکل مواجه کرده، می‌توان فرنکتومی با لیزر را برای کودک انجام داد.

سن مناسب برای برداشتن چسپندگی فرنوم‌های لبیال

از آنجا که چسپندگی‌های فرنوم لبیال معمولاً مشکلات گفتاری آنچنانی ایجاد نمی‌کند، می‌توان در سنین بالاتر اقدام به درمان آن‌ها کرد. فرنکتومی در این بافت‌ها اغلب حین یا بعد از ارتودنسی دندان یا اصلاح طرح لبخند با لمینت و کامپوزیت صورت می‌گیرد.

فرنکتومی چگونه انجام می‌شود؟

به طور کلی برای رفع چسپندگی فرنوم، یا از لیزر استفاده می‌کنیم و یا جراحی را به روش سنتی و با تیغ پیش خواهیم برد. اما امروزه به لطف پیشرفت لیزرهای دندانپزشکی، ترجیحمان استفاده از کاربرد لیزر برای انجام این عمل است.

فرنکتومی با لیزر

لیزرهای درمانی، کاربردهای بسیار زیادی در پزشکی و دندانپزشکی دارند. به عنوان مثال از لیزر بافت نرم می‌توان برای ایجاد برش و تغییرات در بافت‌های نرمی همچون لثه، زبان و سایر بافت های نرم داخل دهان استفاده کرد.

در فرنکتومی با لیزر، به کمک پرتوهای لیزری، برش‌های کوچکی بر روی فرنوم و اطراف آن زده می‌شود. مکانیزم عمل لیزر به این شکل است که بعد از برش زدن بافت، به جوش خوردن آن کمک می‌کند تا خونریزی متوقف شود. یعنی هم فرنوم را بر می‌دارد و هم بدون نیاز به بخیه زدن، باعث بسته شدن زخم می‌شود.

مزایای فرنکتومی با لیزر چیست؟

ما در سیمادنت ترجیح می‌دهیم به دلیل مزایای زیاد لیزر، عمل فرنکتومی را با کمک لیزر بیخطرِ بافتِ نرم، برای بیمارانمان انجام دهیم. برخی از مهمترین مزایای برداشتن فرنوم ها با کمک لیزر عبارتند از:

• بسیار کم تهاجم است
• زمان درمان با لیزر بسیار کوتاه است (معمولا بین 5 تا 10 دقیقه)
• هیچ خونریزی وجود نخواهد داشت
• نیازی به هیچ بخیه‌ای نیست
• خوشبختانه فرنکتومی با لیزر به بیهوشی عمومی یا بیحسی طولانی نیازی ندارد
• بهبودی و ریکاوری بسیار سریع خواهد بود
• بیمار حداقل درد یا ناراحتی را تجربه می کند
• احتمال تشکیل دوباره فرنوم غیرطبیعی بسیا بسیار کم می شود
• محدودیت تغذیه‌ای خاصی ندارد
• جای زخم و اسکار بسیار کمی به جای نمی‌گذرد

برداشتن فرنوم بدون لیزر

قبل از اینکه لیزرهای دندانپزشکی پا به عرصه ظهور بگذارند، دندانپزشکان با کمک تیغ جراحی و با ایجاد برش بر روی فرنوم به از بین بردن چسپندگی آن کمک می‌کردند. این روش کامل تهاجمی بوده و هست و متاسفانه در برخی از کلینیک‌ها با وجود داشتن عوارض و پیچیدگی‌های خاصی که برای بیماران ایجاد می کند، انجام داده می‌شود.

عوارض فرنکتومی با تیغ جراحی چیست؟

• نیاز به برش زیاد دارد
• با خونریزی همراه است
• در برخی موارد نیاز به بیهوشی و بیحسی طولانی دارد
• به زمان بیشتری نیاز دارد
• دوره نقاهت آن طولانی است
• ممکن است با عفونت همراه باشد
• محدودیت تغذیه‌ای می‌آورد
• امکان به جای ماندن اسکار یا ردِ زخم در آن بالا است
• و….

هزینه فرنکتومی با لیزر چقدر است؟

بسته به اینکه با چه روشی فرنوم برداشته می‌شود، هزینه فرنکتومی به طور میانگین 2 میلیون تومان است.

عمل فرنکتومی با لیزر توسط چه دندانپزشکانی انجام می‌شود؟

جراح دهان و دندان و متخصص لثه 2 دندانپزشکی هستند که به صورت تخصصی اقدام به رفع چسپندگی فرنوم ها می‌کنند. چنانچه عمل با کمک این متخصصان انجام شود، نتایج بهتر و بدون بازگشتی به همراه خواهد داشت. در کلینیک‌های تخصصی سیمادنت نیز این عمل توسط دکتر هاوش غارتی متخصص لثه انجام می شود. ایشان سابقه و تجربه زیادی در انجام جراحی های لثه دارند.

دکتر هاوش غارتی

دکتر غارتی متخصص و جراح بیماری های لثه در کلینیک تخصصی سیمادنت هستند. ایشان بورد تخصصی پریودنتولوژی خود را در سال ۱۳۹۰ اخذ کردند. آن دسته از بیماران و مراجعان گرامی که برای مشکلات مربوط به لثه، جراحی دهان و دندان و کاشت ایمپلنت به سیمادنت مراجعه می کنند توسط ایشان ویزیت می شوند.

پروفایل دکتر

دریافت نوبت از دکتر

دوره نقاهت پس از برداشتن فرنوم با لیزر چقدر است؟

اگر رفع چسپندگی فرنوم‌های لبیال و زبانی با روش جراحی سنتی انجام شود، طول دوره نقاهت ممکن است به 2 هفته بکشد. اما دوره ریکاوری و نقاهت در افرادی که فرنکتومی با لیزر انجام داده اند، بسیار کوتاه‌تر از این زمان خواهد بود. افراد بدون محدودیت خاصی پس از درمان با لیزر به زندگی روزمره خود ادامه می‌دهند و جای زخم به سرعت بهبود میابد.

مزایای رفع چسپندگی فرنوم ها چیست؟

مزایای فرنکتومی زبانی

• کاهش ناراحتی دهانی
• لبخند و چهره بیمار با از بین رفتن فاصله بین دندان‌های قدامی زیباتر می‌شود.
• ارتقاء اعتماد به نفس
• بهبود عملکرد بایت و روی هم قرار گرفتن دندان‌ها
• بهتر و محکم‌تر قرار گرفتن دندان مصنوعی در دهان

مزایای فرنکتومی لب بالا یا پایین

• ارتباط کلامی بیمار بهبود می‌یابد و بهتر می‌تواند منظور خود را بیان کند.
• در پی بهبود وضعیت غذا خوردن، اشتهای بیمار نیز افزایش می‌یابد.

اگر چسپندگی فرنوم زبانی برطرف نشود چه اتفاقی رخ می دهد؟

کوتاه و سفت بودن فرنوم یا چسپندگی آن می‌تواند مشکلات زیادی برای کودکان در سنین پایین یا حتی در بزرگسالی ایجاد کند. در صورتی که به موقع آن را درمان نکنیم مشکلات زیر کم کم دامن کودک را خواهند گرفت:

مشکلات گفتاری

زبان گره خورده لزوماً اختلال گفتاری ایجاد نمی‌کند و در واقع اختلال گفتاری ناشی از بند زیر زبان نادر است. بسیاری از افراد دچار فرنولوم، حتی بیمارانی که اتصال فرنومشان فاصله بسیار کمی با نوک زبان دارد، با این مشکل کنار می‌آیند و تولید آوایی طبیعی دارند. تلفظ برخی بیماران مبتلا به عارضه زبان گره خورده، به ویژه هنگام سریع صحبت کردن دقیق نیست.

ایجاد ناراحتی‌های دهان و دندان

از آنجایی که نمی‌توان با کشیدن زبان بین دندان‌ها و پخش کردن آب دهان ذرات غذا را پاک کرد، پوسیدگی و کرم خوردگی دندان پیش می‌آید.

شکل گیری و بدتر شدن بیماری‌های لثه

 فرد به دلایل پیش گفته دچار بیماری‌های لثه می‌شود. بهداشت دهان و دندان: دهان و نفس بیمار به دلیل پوسیدگی دندان و جمع شدن ذرات غذا بدبو می‌شود.

بروز مشکلات متعدد تغذیه و گوارش

برخی کودکان دچار عارضه گره زبان به دلیل محدودیت توانایی در تمیز کردن داخل و بیرون دهان، هر چقدر هم که لقمه کوچکی برداشته باشند، باز هم کثیف و نامرتب غذا می‌خورند. بعضی کودکان نمی‌توانند زبان را دور لب‌ها بکشند و آن‌ها را کامل‌تر کنند. بهداشت نامناسب دهان و دندان در موارد شدید ابتلا به ناراحتی‌های گوارشی را در پی دارد.

ایجاد مشکلات زیبایی

زبان بیش از حد دیده می‌شود یا شکل غیرطبیعی دارد، به ویژه اگر از نزدیک یا در فیلم‌ و عکس گرفته شده از نمای نزدیک به بیمار نگاه کنیم.

کاهش مشارکت کودک در بازی های شفاهی

کودکان نمی‌توانند در بازی‌های معمولی شرکت کنند که نیاز به اشاره و حرکت دادن زبان دارد.

کاهش اعتماد به نفس

تاثیر منفی زبان گره خورده بر اعتماد به نفس بزرگسالان یا کودکان بزرگتر و القاء حس شرمساری و ناراحتی در آنان به اثبات رسیده است.

انجام فرنکتومی با لیزر در سمادنت

چنانچه مایل هستید تا در یک مرکز دندانپزشکی مجهز با کمک لیزر دندانپزشکی اقدام به درمان فرنکتومی کنید، می‌توانید درباره انجام این درمان در کلینیک‌های تخصصی سیمادنت فکر کنید. ما در سیمادنت ماهانه شمار زیادی از مراجعان نیازمند به فرنکتومی را با این روش درمان می‌کنیم.