مراقبت‌های حین ارتودنسی | رژیم غذایی و بهداشت ارتودنسی
دانستنی‌های ارتودنسی
1403-04-16
1403-04-16
ارتودنسی دندان بهترین درمان برای برای کجی، نامرتبی و بهم ریختگی دندان‌ها است. ارتودنسی از چند ماه تا چند سال زمان می‌برد. از آنجا که در این مدت وسایل ارتودنسی از جمله سیم و براکت‌ها به دندان‌ها می‌چسبند تا سبب حرکت آنها شوند، احتمال گیر کردن ذرات مواد غذایی و در نتیجه ایجاد پوسیدگی افزایش می‌یابد. به همین خاطر با رعایت اصول بهداشتی و مراقبت‌های حین و بعد از ارتودنسی می‌توان، احتمال پوسیدگی دندان‌ها را کاهش داده و در انتهای دوره درمان ارتودنسی علاوه بر مرتب شدن دندان‌ها، سلامت آنها نیز حفظ شده باشد.
در ابتدای درمان ارتودنسی مدت زمان کوتاهی طول می‌کشید تا بیمار به دستگاه‌های ارتودنسی در دهان خود عادت کند. احساس اندکی درد و نارحتی در روزهای اول درمان و بلافاصله بعد از تنظیم دستگاه‌ها طبیعی است. از آنجاکه دندان‌ها به فشار سیم‌کشی عادت ندارند، در دندان‌ها و اطراف لب‌ها و گونه‌ها درد یا ناراحتی مختصری را حس می‌شود که نشان دهنده شروع فرایند منظم شدن دندان‌ها است.
یکی از مهمترین نکاتی که باید در طول دوره درمان با ارتودنسی رعایت شود، مراجعات حضوری منظم به کلینیک دندانپزشکی و چکاپ وضعیت دهان و دندان‌های بیمار توسط متخصص ارتودنسی است. در این جلسات که معمولاً ماهانه است، وضعیت سیم قوسی ارتودنسی، تنظیم بریس و نظارت بر پیشرفت کلی درمان انجام می‌شود. جدی گرفتن این جلسات و حضور در کلینیک طبق زمانبندی تعیین شده شرط لازم موفقیت درمان است. پس از هر جلسه تنظیم ناراحتی مختصری به دلیل تغییر وضعیت سیم و بریس ارتودنسی بروز می‌یابد که البته موقتی و طبیعی است.
عادت کردن به براکت‌های ارتودنسی نیازمند اعمال تغییراتی نیز در رژیم غذایی بیمار است که با رعایت این نکات می‌تواند دوره درمان ارتودنسی را بهتر گذرانده و در انتهای درمان، نتیجه مطلوب مورد نظر را به دست آورد. این مسئله از این جهت اهمیت دارد که برخی از مواد غذایی می‌تواند به براکت‌ها آسیب زده و یا حتی مشکلات دندانی ایجاد کند. در ادامه مواردی که از نظر تغذیه باید یک بیمار ارتودنسی رعایت کند به طور دقیق شرح داده شده است.
در دوران ارتودنسی بهتر است بیشتر مواد غذایی نرم استفاده شود تا آسیبی به دستگاه‌های ارتودنسی وارد نشده و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز ساده‌تر باشد. از جمله مواد غذایی نرم برای ارتودنسی عبارتند از: کره بادام زمینی، پنیر نرم، نودل، سوپ، پوره سیب زمینی، دسرهای ژله‌ای، نان نرم
صرف نظر از تلاش بیمار در تمیز نگه داشتن دندان‌ها در دوره قبل از ارتودنسی، تنها راهی که می‌توان مطمئن بود دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی هم سالم و تمیز باقی می‌مانند، اهتمام در رعایت بهداشت دهان و دندان است. متخصصین ارتودنسی دندان‌های بیمار را صاف و مرتب می‌کنند، اما مراقبت از آنها و وسایل ارتودنسی تنها به عهده خود بیمار است.
متخصص ارتودنسی در ابتدای درمان دستورات دقیقی را درباره نحوه صحیح مسواک زدن و حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها به بیمار آموزش می‌دهد تا با انجام این دستورات در پایان دوره درمان ارتودنسی علاوه بر مرتب شدن دندان‌ها، سلامت آنها نیز حفظ شده باشد.
پلاک ارتودنسی متحرک را می‌توان هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از دهان خارج کرد تا هم تمیز کردن دندان‌ها و هم تمیز کردن پلاک راحت‌تر شود. پلاک متحرک را باید با مسواک معمولی و خمیردندان تمیز کرد.
در رابطه با ارتودنسی متحرک نکته بسیار مهم همکاری بیمار در استفاده مداوم و منظم پلاک متحرک ارتودنسی است. زیرا در غیر اینصورت طرح درمان وی به درستی پیش نرفته و ممکن است زمان درمان ارتودنسی طولانی‌تر شود.
ارتودنسی ثابت به جلو یا در صورت انتخاب بریس لینگوال به پشت دندان‌ها متصل می‌شود. این نوع سیم کشی احتمال گیر کردن ذرات غذا در براکت‌ها را افزایش می‌دهد، بنابراین تمیز کردن آنها اهمیت مضاعفی می‌یابد که در ادامه تمام نکات مهم بهداشتی ارتودنسی ثابت ذکر شده است.
وسایل ارتودنسی عامل ایجاد پوسیدگی، لک شدن دندان‌ها یا بیماری لثه نیستند، اما گیر غذایی و انباشته شدن پلاک را افزایش می‌دهند. پوسیدگی و لک شدن دندان نتیجه فعالیت باکتری‌های موجود در پلاک دندان است که روی دندان جمع می‌شوند. اگر این ذرات به طور کامل از روی دندان پاک نشود، مشکلاتی مانند از بین رفتن کلسیم یا تغییر رنگ دندان و عفونت لثهبروز می‌یابد. لکه‌های دی کلسیفیکاسیون به صورتلکه‌های سفیدرنگی روی دندان ایجاد می‌شود که اگر بهداشت دهان و دندان ارتقا داده نشود در نهایت به پوسیدگی تبدیل می‌شوند. اگر چه دندان همه افراد به یک میزان مستعد پوسیدگی و لک شدن دندان نیستند، با این حال رعایت بهداشت دهان و دندان و رعایت توصیه‌های متخصص ارتودنسی از همان آغاز درمان بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها است.
کوتاهی در تمیز کردن بریس به پوسیدگی دندان، بیماری لثه و دیگر مشکلات جدی دهان و دندان منجر می‌شود، علاوه بر این که لک شدن دندان‌ها و جمع شدن جرم روی دندان‌ها ظاهری ناخوشایند به آنها می‌دهد و نفس نیز بدبو می‌شود. سهل انگاری در تمیز کردن بریس نیز زمان درمان را افزایش می‌دهد. اگر وضعیت دندان‌ها بسیار وخیم باشد، متخصص ارتودنسی به ناچار درمان را متوقف میکند، بریس را از دهان خارج میکند و منتظر می‌ماند که ابتدا دندان‌ها و لثه‌ها سلامت‌تر شوند.
برای اینکه بیمار دوره درمان ارتودنسی مخصوصاً ارتودنسی ثابت با موفقیت پشت سر بگذارد و به دندان‌های زیبا و مرتب دست پیدا کند، رعایت بهداشت در این دوران اهمیت ویژه‌ای پیدا میکند. یکی از روش‌های مرسوم تمیز کردن دندان‌ها به صورت عمومی مسواک زدن است. جهت تمیزی بیشتر و موثیرتر با مسواک در دوران ارتودنسی حتماً لازم است نکاتی از جمله انتخاب مسواک و خمیر دندان مناسب و نحوه صحیح مسواک زدن را رعایت نمود.
علاوه بر این که هر مسواک نرمی که به اندازه کافی کوچک باشد می‌تواند انتخاب خوبی برای تمیز کردن دندان‌ها در طول ارتودنسی باشد، مسواک‌های متنوعی به صورت تخصصی نیز در این زمینه طراحی و به بازار عرضه شده‌اند.
خمیر دندان‌های حاوی فلوراید در بیشتر مواقع مناسب ترین انتخاب برای خمیردندان مخصوص ارتودنسی به شمار می‌آیند. دومین نوع موثر خمیر دندان ارتودنسی نمونه ضد پوسیدگی این نوع محصولات می‌باشد که در صورت استفاده مناسب به تنهایی مانع بروز پوسیدگی در دندان ارتودنسی شده می‌شود.
امروزه خمیر دندان‌هایی که شرایط فوق را داشته باشند برای راحتی شرایط تمیز کردن دندان‌ها خصوصاً در نوع ارتودنسی ثابت بسیار مناسب هستند. همانطور که اشاره شد می‌توان با رعایت اصول مسواک زدن دندان‌ها در دوره ارتودنسی و همین طور استفاده از خمیر دندان مناسب ارتودنسی کابوس پوسیدگی دندان و زرد شدن دندان پس از پایان درمان را به فراموشی سپرد.
ترکیبات به کار رفته در انواع خمیر دندان مناسب ارتودنسی به مقاومت دندان‌های محصورشده با سیم و براکت در مقابل باکتری و پلاک‌های دندانی بسیار کمک میکند. حرکت ملایم مسواک پوشیده شده از خمیر دندان مخصوص ارتودنسی بر روی دندان‌ها پس از هر وعده غذایی نسبتا ذرات جمع شده در دندان را پاکسازی میکند.
طبق مطالعات انجام شده، ۴۵% مصرف کنندگان خمیر دندان معمولی علایم بروز لکه‌های سفید را نشان دادند در حالی که این عدد در میان مصرف کنندگان خمیر دندان با فلوراید زیاد 34/6% بود.
مسواک زدن پلاک ارتودنسی متحرک در مورد ارتودنسی متحرک لازم است بیمار هر شب قبل از خواب سطوحی از پلاک که با مخاط در تماس است را با مسواک جداگانه و بدون خمیر دندان تمیز کند. این کار از ایجاد بوی بد و جمع شدن جرم در پلاک ارتودنسی متحرک جلوگیری میکند.
برای اطلاع از جدیدترین قیمت و هزینه ارتودنسی کلیک کنید.
مهم نیست نخ کشیدن چقدر سخت یا زمانبر است، دندان‌ها را باید هر شب بعد از مسواک زدن نخ بکشید؛ چرا که بریس و سیم کشی دندان گیر غذایی را به شدت افزایش می‌دهد و مسواک زدن این ذرات را خارج نمی‌کند.
استفاده از دهانشویه مخصوصاً در طول درمان ارتودنسی مزایای زیادی دارد ولی مطمئناً جایگزینی برای مسواک و یا نخ دندان محسوب نمی‌شود. بهتر است بیمار برای استفاده از دهانشویه به عنوان یک روش بهداشتی مکمل در دوران درمان ارتودنسی، با متخصص ارتودنسی خود مشورت کرده و نوع مناسب دهانشویه از جمله دهانشویه آنتی باکتریال و حاوی فلوراید را انتخاب کند. در هنگام مصرف دهانشویه، معمولاً باید 30 ثانیه آن را در دهان نگه داشته و بدون قورت دادن آن بعد از گذشت مدت زمان ذکر شده، آن را به بیرون ریخت. همچنین بعد از مصرف دهانشویه بهتر است تا یک ساعت هیچ ماده غذایی خورده نشود.
به غیر از درد و نارحتی موقتی که در زمان تنظیم بریس ارتودنسی برای بیماری بروز میکند، در سیار موارد و در صورت شکستن و یا آسیب دیدن دستگاه‌های ارتودنسی (موارد اورژانسی ارتودنسی) حتماً باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرد. موارد اورژانسی ارتودنسی عبارتند از:
اگر ساکن مناطقی همانند نیاوران، اقدسیه، زعفرانیه، جردن، شریعتی، میرداماد، پاسداران و سایر محله‌های این مناطق هستید و قصد مراجعه به یک مرکز تخصصی دندانپزشکی برای ارتودنسی در شمال تهران را دارید، می‌توانید به مطب شریعتی سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، شریعتی، بین میرداماد و ظفر، خیابان منظرنژاد، ساختمان پزشکان منظرنژاد، طبقه 3، واحد 11
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
علاوه بر مناطق شمالی تهران، سیمادنت در غرب تهران نیز شعبه‌ای دیگر دارد و در نتیجه اگر ساکن مناطقی همانند صادقیه، ستارخان، مرزداران،جنت آباد، سعادت آباد یا حتی کرج هستید قصد مراجعه به یک مرکز تخصصی دندانپزشکی برای ارتودنسی در اطراف منزل خود را دارید، می‌توانید به مطب ستارخان سیمادنت مراجعه نمایید.
آدرس: تهران، خیابان ستارخان، بین خیابان شادمهر و بهبودی، ساختمان پزشکان ستارخان، طبقه ۵
"*"فیلدهای ضروری را نشان می دهد
