استرس در دوران بارداری ریسک پوسیدگی دندانی در کودک
استرس در دوران بارداری با مسائل و مشکلات خاصی که سلامت کودک را به مخاطره میاندازد مرتبط است از جمله وزن کم نوزاد هنگام تولد و افزایش ریسک ابتلا به آسم و آلرژی. اما برای اولین بار نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان میدهد که استرس مزمن در دوران بارداری ممکن است ریسک ابتلای کودک به پوسیدگی دندانی را افزایش دهد. دکتر wael sabbah از پژوهشکده دندانی king’s college لندن در بریتانیا و همکارانش نتایج مطالعه خود را در ژورنال پزشکی جامعه نگر آمریکا به چاپ رساندند.
پوسیدگی دندانی اصلی ترین بیماری مزمن دوران کودکی ایالات متحده است. طبق آمار پژوهشکده ملی دندانی و کرانیو فاسیال 42% کودکان 11-2 ساله در ایالات متحده دارای پوسیدگی دندانی در سیستم دندانی شیری خود بوده اند. در حالیکه 21% کودکان 11-6 ساله در سیستم دندانی دائمی خود پوسیدگی دندانی داشته اند. بهداشت نامناسب دهان و دندان و مصرف مقادیر بالای غذاها و نوشیدنیهای حاوی قند عامل بروز پوسیدگی دندانی در کودکان هستند. اما طبق مطالعه دکتر sabbah و همکارانش میزان استرس مادران در دوران بارداری نیز در این زمینه نقش ایفا می کند.
تیم تحقیقاتی شامل محققین دانشگاه واشنگتن در سیاتل، داده های مربوط به 716 کودک و مادرانشان را که جزئی از برنامه 6 ساله (1994-1988) ملی سنجش سلامت و تغذیه بودند مورد بررسی قرار دادند.
در این مطالعه کودکان سن 6-2 سال داشتند و مادرانشان 30 سال و بیشتر. مارکرهای بیولوژیک مربوط به استرس مزمن (مانند مارکر AL) در دوران بارداری مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پژوهشگران سطح کلسترول، تری گلیسیرید، گلوکز و پروتئین C – reactive را مورد ارزیابی قرار دادند. علاوه بر این فشار خون و دور کمر نیز محاسبه شد.
مضاف بر این شیوع پوسیدگی دندانی در کودکان این مادران بررسی شد، شاخصهای دیگری نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت از جمله دفعات مراجعه کودک به دندانپزشکی، اینکه کودک از شیر مادر تغذیه می کند یا نه و مصرف وعده غذایی صبحانه در این کودکان. استرس مادران در دوران بارداری باید به عنوان ریسک فاکتور بالقوه در پوسیدگی دندانی کودک در نظر گرفته شود.
مادرانی که دو یا تعداد بیشتری مارکرهای AL داشتند در مقایسه با مادرانی که این مارکرها را نداشتند با احتمال بیشتری صاحب فرزندانی با پوسیدگیهای دندانی بیشتر می شوند.
علاوه بر این شیوع پوسیدگی دندانی در کودکانی که باشیر مادر تغذیه نشده بودند شایعتر بود. کودکان مادرانی که از نظر اقتصادی از دهکهای پایین جامعه بودند با احتمال بیشتر با شیر مادر تغذیه نشده بودند.
مادرانی که به دهک های پایین درآمدی جامعه تعلق داشتند کمتر کودکانشان را در 12 ماه نخست زندگی به دندانپزشکی می بردند از سوی دیگر این مادران در مقایسه با مادرانی که درآمدهای بیشتری داشتند با احتمال کمتری روزانه به کودکانشان صبحانه می دادند.
در حالیکه مطالعه های پیشین نشان می داد که سطح پایین اقتصادی– اجتماعی با افزایش ریسک پوسیدگی دندانی در کودکان ارتباط دارد، پژوهشگران این مطالعه اخیر اظهار داشتند که استرس عامل مؤثر در این پروسه است.
Erin E.Masterson مؤلف نخست (از دانشگاه دندانپزشکی و سلامت جامعه نگر دانشگاه واشنگتن) می گوید:
«این مطالعه از آن جهت منحصر به فرد است که بر تأثیر سطح اقتصادی– اجتماعی و استرس مادران روی سلامت دهان کودکان از طریق تلاشهای مادران در اتخاذ الگوهای سالم که پیش بینی کننده پوسیدگی دندان هستند صحه می گذارد. این الگوهای سالم شامل مسواک زدن منظم دندانهای کودک، تغذیه سالم وی و مراجعه منظم به دندانپزشک جهت مراقبتهای پیشگیری کننده می باشد.»
پژوهشگران تأکید می کنند که یافته های آنان نشانگر این امر نیست که استرس مزمن سبب بروز پوسیدگی دندانی در کودکان می شود هرچند دکتر sabbah میگوید: برنامه هایی که جهت ارتقاء سلامت دهان و دندان کودکان در نظر گرفته می شود، باید راهکارهایی جهت ارتقاء وضعیت مادران در دوران بارداری را نیز شامل شود.
دکتر sabbah می افزاید: “علاوه بر پیامدهای وسیع سلامت مادر و شرایط اجتماعی و روانی محیط زندگی روی سلامت دندانهای کودک، استرس مزمن مادران به عنوان یک ریسک فاکتور بالقوه در پوسیدگی دندانی کودکان، عاملی است باید به آن توجه کنیم.”
