انواع روکش دندان | عمر روکش دندان | مراحل انجام روکش
عناوین
یکی از قسمت‌های اصلی دندان، تاج دندان است. تاج دندان ممکن است به دلیل عوامل مختلفی تخریب شده و از بین برود، این قسمت از بافت دندان توانایی ترمیم خود را ندارد و در صورت تخریب برای ترمیم آن باید به دندانپزشک مراجعه کرد. روکش دندان به عنوان آخرین انتخاب دندانپزشک برای حفظ دندان، برای بیمار تجویز میشود.
این نکته را در نظر بگیرید که در شرایطی که تخریب تاج دندان با درمان‌هایی غیر تهاجمی مانند پر کردن دندان با مواد کامپوزیتی، پر کردن دندان با آمالگام یا حتی بیلداپ دندان قابل ترمیم باشد، دندانپزشک یکی از این روش‌ها را انتخاب خواهد کرد.
اگر شما هم به عنوان بیمار کاندید درمان با روکش و بازسازی تاج دندان هستید، در نظر داشته باشید که عواقب به تعویق انداختن روکش دندان می‌تواند بسیار ناخوشایند و سنگین باشید، تا جاییکه ممکن است دندان ارزشمند شما از دست برود.
روکش کردن دندان يکی از بهترين روش‌ها جهت پوشاندن دندانی است که تغيير رنگ دارد و يا داراي شکل نامناسبی است. روکش سبب میشود که دندان شما استقامت بيشتری پيدا کند و ظاهر آن ارتقاء پيدا کند.
روکش‌ها در فضای بی‌دندانی نيز قرار مي گيرند (بريج). روکش‌ها از دندان‌هایی که ساختار ضعيفی دارند محافظت میکنند و از شکستگی آن‌ها جلوگيری می‌نمايند. از ديگر سو، روکش دندان، ساختار و فعاليت دندان‌های شکسته را بازسازی می‌نمايد.
بیایید از اینجا شروع کنیم که اصلاً به چه چیزی روکش دندان می‌گوییم چرا از آن استفاده می‌کنیم؟
روکش دندان به عنوان یک پروتز دندانی شناخته میشود که برای هر فرد شخصی سازی میشود. این بدان معناست که وسعت، شکل و شرایط تخریب تاج دندان مشخص می‌کند که روکش دندان چگونه باید برای یک فرد ساخته شده تا بتواند به عنوان جایگزین تاج دندان، روی ریشه دندان قرار بگیرد. روکش دندان به عنوان یک پروتز در لابراتورهای مجهز و با استفاده از مواد و تجهیزات خاصی ساخته میشود تا بهترین شباهت را از نظر ظاهر با دندان طبیعی داشته باشد و بهترین عملکرد با به عنوان یک جایگزین تاج دندان داشته باشد.
پروتزها اندام‌های مصنوعی هستند که توسط متخصصین برای جایگزین شدن اندام‌های از دست رفته استفاده می‌شوند. متخصصین همواره تلاش میکنند که این پروتزها بیشترین شباهت را به اندام‌های هدف داشته باشند. در مورد پروتزهای دندانی نیز، پروتز به همین عبارت تعرف میشود. هر ابزار یا وسیله‌ای که به قصد جایگزینی دندان از دست رفته یا بافت آسیب‌دیده دندان مورد استفاده قرار بگیرد به عنوان یک پروتز دندانی شناخته میشود. طیف وسیعی از پروتزهای دندانی در صنعت بهداشت و درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، از انواع ایمپلنت‌ها تا کامپوزیت‌ها و.. ، همه و همه پروتزهایی هستند که برای بیماران بسته به شرایط مختلف استفاده می‌شوند. در این نوشتار به بررسی و معرفی یکی از پرکاربرترین انواع پروتزهای دندانی به نام روکش دندان خواهیم پرداخت.
آیا من به پروتز دندان نیاز دارم؟
همانطور که ذکر شد، روکش دندان به عنوان یکی از بهترین جایگزین‌های تاج دندان آسیب دیده و تخریب شده شناخته میشود. تاج دندان ممکن است در شرایط‌های مختلفی دچار آسیب شود و با تشخیص دندانپزشک در این شرایط با استفاده از روکش دندان می‌تواند شرایط به وجود آمده را درمان کرد.
از پوسیدگی‌های عمیق دندانی و شکستگی‌های وسیع و گسترده دندان به عنوان اصلی‌ترین دلایل استفاده از روکش دندان نام برده میشود.
یکی از مواقعی که درمان با روکش دندان به انتخاب دندانپزشک برای بیمار تجویز میشود، شکستگی‌های وسیع و گسترده دندانی است که در آن‌ها قسمت زیادی از تاج دندان تخریب شده است. این شکستگی می‌تواند به حدی باشد که امکان ترمیم دندان با سایر روش‌های درمانی میسر نباشد. از دلایل شکستگی تاج دندان‌ها می‌توان به جویدن خوراکی‌های سفت یا آسیب‌های محیطی مانند برخورد جسم سخت با دندان اشاره کرد.
اگر دندانی دچار پوسیدگی شود و بیمار برای درمان پوسیدگی دندان خود به دندانپزشک مراجعه نکند، این پوسیدگی می‌تواند گسترش یابد و تا ریشه دندان را آلوده کند. در چنین شرایطی احتمالاً با دندان درد‌های شدید به دندانپزشک مراجعه خواهید کرد. این درد می‌تواند نشانه‌ای از به عصب رسیدن دندان باشد. دندانپزشک برای عصب کشی دندان مجبور است که حجم زیادی از تاج دندان را برداشته تا بتواند به پالپ دندان دسترسی پیدا کند. در چنین شرایطی که تاج دندان به این حجم زیاد تخریب میشود، اگر دندانپزشک نتواند راهی برای ترمیم تاج تخریب شده پیدا کند، از روکش دندان به عنوان آخرین راهکار حفظ آن استفاده خواهد کرد.
بخشی از ایمپلنت دندان به عنوان روکش ایمپلنت شناخته میشود. در شرایطی که بیمار کاندید درمان جایگزین کردن دندان از دست رفته خود با ایمپلنت است، پس از جراحی کاشت پایه ایمپلنت روی لثه بیمار و گذشت زمانی مشخص (حدوداً 3 ماه) و پس از اطمینان از قبول پایه ایمپلنت توسط لثه و فک بیمار توسط دندانپزشک، روکش ایمپلنت به عنوان جزئی از درمان ایمپلنت روی پایه‌های ایمپلنت نصب شده در مرحله قبل، قرار می‌گیرد.
همانطور که از نام این پروتز پیداست، بریج دندان یک روکش دندان به هم پیوسته است و در شرایطی که امکان جایگزین کردن دندان از دست رفته بیمار با ایمپلنت یا سایر روش‌ها وجود نداشته باشد، دندانپرشک از بریج دندانی استفاده خواهد کرد و یک تاج دندان مصنوعی را برای بیمار درست خواهد کرد.
روکش‌های دندانی انواع مختلفی دارند که دندانپرشک متخصص پروتزهای دندانی با توجه به شرایط بیمار ممکن است یکی از این روکش‌های دندانی را برای او تجویز کند. انواع روکش‌های دندانی عبارتند از :
فلزهای اصلی تشکیل دهنده این روکش دندان، طلا پلاتین، کبالت و کروم است. این روکش دندان به دلیل استفاده از فلزهای سخت به عنوان اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده، در برابر فشار و نیروهای خارجی بسیار مقاوم هستند. با توجه به مواردی که درباره کیفیت ساخت روکش دندان فلزی گفته شد، از این روکش دندان می‌توان به عنوان یک روکش دندان مناسب دندان‌های عقبی که وظیفه اصلی جویدن را عهده‌دار هستند نام برد. هرچند استفاده از روکش فلزی دندان به عنوان یک روکش دندان مقاوم گزینه منطقی به نظر می‌رسد، اما رنگ تیره این روکش‌ها به دلیل استفاده از فلزات سنگین سبب میشود که بیماران کمتر به سراغ استفاده از این پروتز دندانی بروند.
این مدل از روکش‌های دندانی به عنوان نمونه‌ای برگزیده از روکش‌های دندانی به شکل وسیعی در خدمات درمانی دندانپزشکی استفاده می‌شدند. این روکش دندان پایه‌ای از جنس فلز دارد که توسط یک سرامیک پوشیده شده است. با توجه به همین موضوع می‌توان انتظار یک روکش دندان مقاوم مانند روکش فلزی و یک روکش دندان زیبا مانند روکش دندان سرامیکی را از این مدل از روکش‌های دندانی داشت.
این نوع از پروتزهای دندانی با استفاده از سرامیک‌های همرنگ دندان ساخته می‌شوند. شاید مهمترین دلیل استفاده گسترده از این نوع روکش دندان توسط بیماران و دندانپزشکان همین مزیت زیبایی آن است.به ندرت پس از نصب این نوع روکش دندان به جای تاج دندان تخریب شده، می‌توان متوجه حضور آن شد. از نظر میزان مقاومت، این نوع از روکش دندان نسبت به سایر روکش‌های دندانی مقاومت کمتری دارد و آسیب‌پذیرتر است و با توجه به مزیت زیبایی این روکش، برای جایگزینی تاج دندان تخریب شده دندان‌های جلویی که در معرض دید قرار دارند و طرح لبخند یک فرد را تشکیل می‌دهند، بهترین گزینه هستند.
هر کدام از روکش‌های سرامیکی و معمولی دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که باید به صورت جداگانه مورد بررسی قرار بگیرند. در روکش معمولی شما شاهد یک یک فریم فلزی خواهید بود که بر روی آن پرسلن یا همان کاشی چینی قرار خواهد گرفت. در واقع وجود این ماده باعث فرم گرفتن روکش خواهد شد. در صورتی که شما از روکش معمولی استفاده کنید، ممکن است که بعد از گذشت مدت زمانی، لبه فلزی از قسمت لثه کاملا مشخص شود و عوارضی همچون کبودی لثه یا ایجاد هاله خاکستری به وجود بیاید.
در حال حاضر با وجود محصولات جدید در این بخش، می توان از زیرکونیا به جای فریم فلزی بهره‌مند شد. به صورت کلی زیرکونیا دارای رنگ سفید است که به همین علت مشکلاتی مانند کبودی را ایجاد نخواهد کرد. در واقع زیرکونیا همان روکش سرامیکی است که عوارض بسیار کمتری را برای شما به دنبال دارد. میزان استحکام و ماندگاری روکش سرامیک بسیار زیاد است و تا مدت‌ها باقی خواهد ماند.
به نظر می‌رسد که استفاده از روکش سرامیکی زیبایی بیشتری را به همراه دارد پس بهتر است که حتما آن را امتحان کنید. در روکش سرامیکی شما زیبایی و درخشندگی بیشتری را می‌بینید که نشان دهنده کیفیت بالای آن است. مهمترین مزیت روکش سرامیکی این است که در برابر تغییرات دمایی حساس نیست و شما را اذیت نمی‌کند. این در حالی است که به کار بردن روکش معمولی باعث میشود که در هنگام خوردن غذاهای داغ یا خنک، حساسیت در روکش‌ها بروز کند.
وقتی در اثر یک درمان دندانپزشکی تاج دندان شما آسیب می‌بیند یا در اثر یک شکستگی از بین می‌رود، کاندید درمان و جایگزینی تاج تخریب شده دندان با استفاده از روکش دندان خواهید بود. در چنین شرایطی در نظر داشته باشید که روند ساخته شدن روکش دندان توسط لابراتور مخصوصی که روکش به آن سفارش شده است، ممکن است 3 هفته تا یک ماه زمان ببرد. در طول این مدت ممکن است که نیاز باشد که شما برای امتحان پروتز دندانی ساخته شده 2 تا 3 بار به مطب دندانپزشک خود مراجعه کنید
انتخاب یکی از انواع روکش‌های دندانی به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارد که زیبایی و استحکام یکی از این 2 فاکتور مهم می‌باشند. در شرایطی که کاندید درمان با روکش دندان هستید و نمی‌دانید که کدامیک از انواع روکش‌های دندانی برای شما مناسب است، می‌توانید با استفاده از راه‌های ارتباطی زیر با دندانپزشک متخصص پروتزهای دندانی سیمادنت در تماس باشید.
👈 عجیب و باور نکردنی، امکان طرح سوال و مشکل دندانپزشکی درباره روکش دندان و انتخاب یک روکش مناسب!!
خیلی از مواقع پیش می‌آید که می‌دانید یک یا چند دندانتان نیاز به روکش دارد اما بنا به دلایلی امکان مراجعه به دندانپزشک را ندارید. کلینیک تخصصی دندانپزشکی سیمادنت در راستای حفظ مسئولیت مدنی خود مبنی بر ارتقا سلامت و بهداشت دهانی-دندانی ایرانیان یک تصمیم عجیب گرفته است.
کلینیک دندانپزشکی سیمادنت، قصد دارد به صورت آنلاین، اقدام به ویزیت رایگان مراجعانی کنند که نیازمند درمان پروتز روکش هستند ولی امکان مراجعه حضوری را ندارند. این ویزیت آنلاین، از طریق تماس تصویری و در اپلیکیشن واتساپ صورت می‌گیرد. لازم به ذکر است که جلسات ویزیت آنلاین به صورت روزانه صورت خواهد گرفت. در هر روز، تعدادی از متقاضیان به صورت تخصصی و در یک فضای کاملاً دوستانه توسط دندانپزشک متخصص عصب کشی سیمادنت ویزیت و معاینه خواهند شد.
دکتر جمشیدی متخصص پروتزهای دندانی هستند. متخصصان پروتز دانش و مهارت بالایی در ترمیم دندان های آسیب دیده و جایگزین کردن دندان های غائب دارند. آن دسته از مراجعان سیمادنت که برای جایگزین کردن دندان های از دست رفته خود به سیمادنت مراجعه میکنند توسط ایشان ویزیت می شوند. دکتر مهارت بسیار بالایی در ترمیم دندان های آسیب دیده و یا کاشت دندان دارند.
دکتر ساسان ترابیان فارغ التحصیل دندانپزشکی در سال ۱۳۸۱ از دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند. ایشان یکی از باتجربه ترین دندانپزشکان عمومی در کلینیک دندانپزشکی سیمادنت هستند.
از انواع روکش دندان که نام دیگر آن پروتز ثابت دندانی است در واقع یک کلاهک فلزی یا سرامیکی یا ترکیبی از هر دو است که در لابراتوار ساخته شده و بر روی دندان قرار گرفته و کل دندان را دربرمیگیرد. روکش برای دندان هایی که بطور گسترده تخریب و پوسیده شده اند مورد استفاده قرار می گیرد تا هم دندان را در برابر شکستن حفاظت کند و هم به دندان زیبایی ببخشد. روکش ها با توجه به قالب دندان بیمار به صورت سفارشی ساخته می شوند. برای گذاشتن روکش باید لثه ها از سلامت کامل برخوردار باشند.
یکی از دلایلی که از روکش برای دندان استفاده می شود زمانی است که دندان عصب کشی شده و مسلما تاج دندان دچار پوسیدگی وسیعی شده است و با ترمیم های معمول قابل پر کردن نیست زیرا بعد از انجام درمان ریشه دندان خشک و شکننده می شود و اگر ترک در تاج دندان وجود داشته باشد باعث شکستن دندان می شود بنابراین در این مواقع از روکش استفاده می شود که دور تا دور دندان را در بر می گیرد و دندان را در برابر نیروهای افقی و عمودی مستحکم کرده و مانع شکستن دندان می شود.
از موارد دیگر استفاده از روکش می توان به قرار دادن روی دندان ها صرفا جهت زیبایی اشاره کرد که این کار اصلا توصیه نمی شود و بهتر است برای انجام امور زیبایی دندان ها از لمینیت یا ونیر کامپوزیت استفاده کرد مگر در مواردی که دندان ها بشدت تغییر رنگ داده باشند که در این صورت از انواع خاص پروتزهای ثابت دندان برای اصلاح بدرنگی های دندانی استفاده می شود اما در مواردی که تاج دندان آسیب دیده و سمپتومها و علایم ترک در دندان دیده شود از رو کش استفاده می شود.
باید توصیه شود که اگر بعد از گذاشتن روکش بهداشت دهانی خوبی نداشته باشید روکش ها آسیب میبینند و همچنین عدم مراجعه مرتب به دندانپزشک جهت بررسی وضعیت روکش ها و دهان روکش شما می تواند از عمر مفید و طولانی بی بهره باشد.
برای نگهداری و مراقبت از روکش لازم است در طول روز دوبار دندان ها را با نخ دندان و مسواک و خمیر غیر ساینده تمیز کرد. از کشیدن نخ دندان به سمت بالا یا پایین در بین روکش ها خودداری کنید و نخ دندان را از جلو به عقب بین دندان ها حرکت دهید. همچنین از خوردن غذاهای سخت که احتیاج به نیروی زیادی برای گاز زدن دارند و همچنین از شکستن یا جویدن هر شی سختی با دندان های روکش دار اجتناب کنید. اگر دندان قروچه دارید باید برای جلوگیری از آسیب به روکش ها از نایت گارد استفاده کنید. و همچنین باید افزود که استعمال سیگار برای روکش ها بسیار مضر بوده و باعث آسیب می شود.
روکش های تمام فلزی : این نوع روکش ها تماما از جنس فلز هستند که بسته به نوع فلز در آلیاژ آن می تواند فلز سفید یا زرد باشد. این نوع روکش از بهترین نوع روکش هاست زیرا تراش دندان در آن کم است و باعث سایش دندان های مقابل نمی شود و بخاطر اینکه کاملا با دندان فیت می شود از عمر بالایی برخوردار است و تنها عیب آن ظاهر نه چندان زیبای آن است. هیچ وقت یک فلز به صورت خالص نمی تواند برای ساخت روکش مورد استفاده قرار گیرد بلکه آلیاژهای فلزی هستند که برای روکش ها استفاده می شوند که شامل آلیاژهای قیمتی نیز هستند مانند طلا پلاتینیوم و گاهی پالادیوم.
روکش های تمام سرامیک : این روکش ها با توجه به نام آن ها به طور کامل از نوعی چینی مانند پرسلن ساخته می شوند. این روکش ها در مقایسه با روکش های تمام فلزی بسیار طبیعی تر به نظر می رسند چون که هیچ نوع فلزی در ساخت آن ها بکار نرفته است و به همین دلیل لبه فلزی در روکش های تمام فلزی دیگر در این نوع روکش ها دیده نمی شود. اما ساختار این روکش ها نسبت به روکش تمام فلزی ضعیف تر است و به همین دلیل از روکش تمام سرامیک فقط برای دندان های قدامی یا همان دندان های جلو استفاده می شود.
روکش های تمام رزین : این نوع از روکش ها به طور کامل از جنس کامپوزیت رزین ساخته می شوند و به همین دلیل هزینه آن ها نسبت به روکش های دیگر همرنگ دندان کمتر است و اما باید گفت که این روکش ها از استحکام کمتری نیز برخوردارند و مستعد فرسایش بیشتری هم هستند.
روکش های پی اف ام : این روکش ها که ترکیبی از فلز و چینی هستند که این روزها در مطب های دندانپزشکی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش می دهد و به عنوان بخش هسته ای استحکام روکش را سبب می شود و پرسلن یا چینی روی آن زیبایی روکش را منجر میشود که ترکیبی از زیبایی و استحکام است. این نوع روکش در مقایسه با روکش تمام سرامیک از استحکام بالاتری برخوردار است و عمر طولانی تری دارد. اما در نقاطی که گلیز روکش از بین رفته باشد باعث سایش دندان مقابل می شود. در این روکش ها احتمال ترک یا لب پریدگی موجود میباشد که در صورت جزعی بودن می تواند با کامپوزیت ترمیم شود اما درغیر این صورت به تعویض روکش منجر می شود. در این نوع روکش ها در بعضی مواقع به دلیل تحلیل لثه لبه فلزی روکش بخصوص در دندان های جلو پدیدار می شود که جلوه زیبایی ندارد.
روکش دندان زیرکونیوم
و اما روکش دندان زیرکونیوم یکی از انواع روکش های تمام سرامیک است که به کمک فریم های زیرکونیومی تقویت شده است که از لحاظ ساختاری مشابه روکش های پی اف ام است با این تفاوت که به جای استفاده از فلز در مرکز روکش از زیرکونیوم استفاده می شود که رنگ آن سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی است. این روکش ها از فیتنس عالی استحکام بالا در هر نقطه از دهان طبیعی و زیبا بودن روکش عدم وجود لبه فلزی در روکش برخوردارند و استفاده از آن برای افرادی که به آلیاژهای فلزی آلرژی دارند بسیار مناسب است.
تا قبل از کشف امکان استفاده از زیرکونیوم برای ساخت روکش ها یکی از موانعی که دندانپزشکان را در استفاده از روکش های تمام سرامیکی باز میداشت شکنندگی این نوع روکش ها بود اما با پیشرفت علم و کشف مواد سرامیکی بسیار مقاوم در برابر شکست این مشکل رفع شد و به راحتی می توان از روکش های زیرکونیوم حتی در نواحی خلفی استفاده کرد.
باید به این موضوع اشاره کرد که روکش های زیرکونیوم از قیمت بالاتری نسبت به سایر روکش ها بهره مند هستند. این نوع روکش ها باید گلیز شوند یعنی سطح آن ها باید براق شود وگرنه باعث سایش دندان مقابل می شوند.
روکش های زیرکونیوم از بهترین روکش ها محسوب می شوند زیرا هم استحکام بسیار بالایی دارند و همچنین به لحاظ زیبایی حرف اول را می زنند. همانطور که گفته شد برای روکش دندان های جلو بهتر است از روکش های سرامیکی یا انواع روکش های زیرکونیوم استفاده کرد اما توصیه می شود انجام روکش صرفا جهت زیبایی دندان های جلو نباشد.
مراحل انجام روکش
1_ تراش دندان
2_قالبگیری از دندان تراش خورده و انتخاب رنگ مورد نظر با توجه به دندان های مجاور
3_ انتقال قالب ها به لابراتوار
4_یک جلسه امتحان فریم فلزی یا فریم زیرکونیوم
5_ گاها یک جلسه امتحان پرسلن
6_ تحویل روکش
زیبا ، خلاصه ، فصیح
لب کلام
بینهایت ممنون